WHO با حمایت تاریخی از داروهای GLP-1 نخستین گایدلاین جهانی درمان چاقی را منتشر کرد

سالم‌خبر: سازمان جهانی بهداشت WHO با ارائه یک دستورالعمل، استفاده از داروهای نوین کاهش وزن را برای درمان چاقی تأیید کرد؛ گامی که به‌عنوان نقطه عطفی در مقابله با رشد افسارگسیخته چاقی این بحران جهانی شناخته می‌شود.

به گزارش سالم‌خبر به نقل از سازمان جهانی بهداشت WHO چاقی امروز بیش از یک میلیارد نفر را درگیر کرده و تنها در سال ۲۰۲۴ به ۳.۷ میلیون مرگ منجر شده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که در صورت بی‌توجهی به این بحران، شمار مبتلایان تا سال ۲۰۳۰ دو برابر خواهد شد.

 پس از آنکه داروهای GLP-1 در سپتامبر ۲۰۲۵ برای کنترل دیابت نوع ۲ در گروه‌های پرخطر وارد فهرست داروهای ضروری WHO شدند، این سازمان اکنون توصیه‌های تازه‌ای را برای استفاده مشروط از این داروها در درمان بلندمدت چاقی ارائه کرده است؛ البته در چارچوب یک برنامه ترکیبی شامل تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم و حمایت تخصصی از سوی کادر درمان.

تدروس آدهانوم، مدیرکل WHO، با تأکید بر اینکه چاقی «یک بیماری مزمن و پیچیده» است، یادآور شد که درمان مؤثر آن تنها با مراقبت چندبعدی و پایدار امکان‌پذیر است. او گفت: داروهای GLP-1 گرچه «راه‌حل نهایی» نیستند، اما می‌توانند به میلیون‌ها نفر برای کنترل چاقی و پیامدهای مرگبار آن کمک کنند.

 چاقی از عوامل اصلی افزایش بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت نوع ۲ و برخی سرطان‌هاست و همچنین شدت بیماری‌های عفونی را افزایش می‌دهد. از منظر اقتصادی نیز پیش‌بینی می‌شود که هزینه جهانی چاقی تا سال ۲۰۳۰ به سه تریلیون دلار در سال برسد.

 در دستورالعمل تازه WHO، دو توصیه کلیدی مطرح شده است:

۱) تجویز بلندمدت داروهای GLP-1 برای بزرگسالان مبتلا به چاقی به‌جز زنان باردار که به دلیل محدود بودن داده‌های ایمنی و اثربخشی در بلندمدت، هزینه‌های بالا و آمادگی نامناسب نظام‌های سلامت، به‌طور مشروط پیشنهاد شده است.

۲) ارائه مداخلات رفتاری فشرده مانند رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم برای افرادی که این داروها را مصرف می‌کنند؛ زیرا هرچند شواهد موجود قطعیت پایینی دارند، اما نشان می‌دهند که این مداخلات می‌توانند اثربخشی درمان را افزایش دهند.

WHO بار دیگر تأکید می‌کند که دارو به‌تنهایی قادر به مهار این همه‌گیری جهانی نیست و کشورها باید رویکردی چندسطحی و چندبخشی را دنبال کنند از جمله ایجاد محیط‌های سالم از طریق سیاست‌های پیشگیرانه، شناسایی زودهنگام جمعیت‌های در معرض خطر و تضمین دسترسی مداوم و فردمحور به مراقبت‌های درمانی.

در بخش اجرایی، این سازمان هشدار می‌دهد که بدون برنامه‌ریزی مناسب، داروهای GLP-1 ممکن است شکاف نابرابری را عمیق‌تر کنند. به همین دلیل، WHO بر ضرورت افزایش ظرفیت تولید، کاهش هزینه‌ها و تقویت آمادگی نظام‌های سلامت تأکید دارد.

 با وجود رشد تولید جهانی، برآوردها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۰ کمتر از ۱۰ درصد افراد نیازمند قادر به دریافت این داروها خواهند بود. WHO پیشنهاد می‌دهد کشورها از ابزارهایی مانند خرید تجمیعی، قیمت‌گذاری پلکانی و صدور مجوزهای داوطلبانه برای بهبود دسترسی استفاده کنند.

 WHO همچنین اعلام کرده است که این دستورالعمل با ورود داده‌های جدید به‌طور پیوسته به‌روزرسانی خواهد شد. علاوه بر این، در سال ۲۰۲۶، با همکاری نهادهای مرتبط، چارچوبی شفاف و عادلانه برای اولویت‌بندی دسترسی طراحی خواهد شد تا افرادی که بیشترین نیاز را دارند، در اولویت دریافت درمان قرار گیرند.