پویشهای دارویی بیصاحب؛ چه کسی باید جلوی این ریسک آشکار را بگیرد؟
تاریخ انتشار :
يکشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۳:۲۴
کد مطلب : ۱۹۰۳۸
سالمخبر: با نزدیک شدن ایام اربعین، پویش جمعآوری داروهای مازاد خانگی و توزیع آنها در میان زائران طی روزهای گذشته باز هم رونق گرفته است؛ اقدامی که بهرغم ظاهر خیرخواهانه آن، از منظر علمی، بهداشتی و حتی امنیتی، زنگ خطرهای جدی را به صدا درآورده است.
این پویشها که عمدتا توسط برخی گروههای مردمی و گاه با حمایت ضمنی یا مستقیم بخشهایی از جمعیت هلال احمر برگزار میشود، فارغ از استانداردهای دارویی، بهطور گسترده اقدام به جمعآوری انواع داروهای مصرفی مردم میکنند تا در مسیر پیادهروی عظیم اربعین در اختیار زائران قرار دهند. اما پشت این اقدام ظاهرا خیرخواهانه، چالشها و مخاطرات پنهانی وجود دارد که سلامت هزاران زائر را تهدید میکند. مهمتر آنکه در برابر این اقدام کاملا غیرعلمی وزارت بهداشت و نهادهای مرجع سلامت مهر سکوت بر لب داشته و موضعی کاملا منفعلانه در پیش گرفته است.
این نیت خیر با خطرات بزرگی همراه است
دارو، بهعنوان یک ماده شیمیایی حساس، نیازمند شرایط سختگیرانه در تولید، نگهداری، جابهجایی و توزیع است. برخلاف مواد غذایی یا کمکهای غیرپزشکی، داروها به شدت تحت تأثیر دما، رطوبت، نور و زمان قرار دارند. بسیاری از داروهایی که مردم از منازل خود اهدا میکنند، ممکن است در شرایط غیراستاندارد نگهداری شده باشند: داروهایی که ماهها یا حتی سالها در کابینتهای آشپزخانه یا داشبورد خودروها ماندهاند، در معرض گرمای شدید تابستان بودهاند یا تاریخ مصرفشان گذشته است.
در چنین شرایطی، تغییرات شیمیایی در دارو میتواند اثربخشی آن را به شدت کاهش داده یا حتی آن را به مادهای مضر و سمی تبدیل کند. زائری که در اوج خستگی، کمآبی، گرمازدگی و ازدحام به این داروها روی میآورد، ممکن است نه تنها درمان نشود، بلکه دچار عوارض شدیدتری نیز شود.
مسمومیت دارویی، بروز واکنشهای آلرژیک غیرقابل پیشبینی، تداخل دارویی و حتی مرگ در موارد خاص، از جمله پیامدهای فاجعهبار این بیاحتیاطی است.
تخطی آشکار از اصول علمی و استانداردها
در پویشهای جمعآوری داروهای مازاد، هیچ نظارت علمی بر سلامت، کیفیت، شرایط نگهداری و انقضای داروها وجود ندارد. بسیاری از داروهای تجمیعشده بدون نسخه پزشک بوده و برخی از آنها حتی جزو داروهای حساس نیازمند تجویز تخصصی هستند که مصرف خودسرانه آنها میتواند عوارض جبرانناپذیری به دنبال داشته باشد.
دارو؛ کالایی پرریسک نه خیریهپذیر
نکته تأسفبار آن است که بخشهایی از بدنه هلال احمر که باید متولی اجرای استانداردهای بهداشت و درمان باشند، گاه ناخواسته یا تحت فشار اجتماعی در چنین طرحهایی مشارکت میکنند. حال آنکه هلال احمر و سایر نهادهای سلامتمحور باید بهجای چنین اقدامات پرریسک و شعاری، با تهیه داروهای دارای مجوز، بستههای کمکهای اولیه استاندارد و اعزام تیمهای درمانی آموزشدیده، خدمترسانی علمی و ایمن به زائران را تقویت کنند.
سلامت زائران را به کمپینهای غیرعلمی نسپارید
هرگونه کمکرسانی دارویی در مراسم پر زائر اربعین باید صرفاً از مجاری قانونی، علمی و تحت نظارت مستقیم سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت انجام شود و سلامت زائران، بازیچه پویشهای مردمی بدون پشتوانه علمی نشود. در غیر اینصورت، احتمال بروز فاجعهای دارویی در این مسیر میلیونها زائر، تنها یک تصادف ساده نخواهد بود؛ بلکه محصول بیتدبیری، سادهانگاری و نادیدهگرفتن علم و تجربه خواهد بود.
این پویشها که عمدتا توسط برخی گروههای مردمی و گاه با حمایت ضمنی یا مستقیم بخشهایی از جمعیت هلال احمر برگزار میشود، فارغ از استانداردهای دارویی، بهطور گسترده اقدام به جمعآوری انواع داروهای مصرفی مردم میکنند تا در مسیر پیادهروی عظیم اربعین در اختیار زائران قرار دهند. اما پشت این اقدام ظاهرا خیرخواهانه، چالشها و مخاطرات پنهانی وجود دارد که سلامت هزاران زائر را تهدید میکند. مهمتر آنکه در برابر این اقدام کاملا غیرعلمی وزارت بهداشت و نهادهای مرجع سلامت مهر سکوت بر
این نیت خیر با خطرات بزرگی همراه است
دارو، بهعنوان یک ماده شیمیایی حساس، نیازمند شرایط سختگیرانه در تولید، نگهداری، جابهجایی و توزیع است. برخلاف مواد غذایی یا کمکهای غیرپزشکی، داروها به شدت تحت تأثیر دما، رطوبت، نور و زمان قرار دارند. بسیاری از داروهایی که مردم از منازل خود اهدا میکنند، ممکن است در شرایط غیراستاندارد نگهداری شده باشند: داروهایی که ماهها یا حتی سالها در کابینتهای آشپزخانه یا داشبورد خودروها ماندهاند، در معرض گرمای شدید تابستان بودهاند یا تاریخ مصرفشان گذشته است.
در چنین شرایطی، تغییرات شیمیایی در دارو میتواند اثربخشی آن را به شدت کاهش داده یا حتی آن را به مادهای مضر و سمی تبدیل کند. زائری که در اوج خستگی، کمآبی، گرمازدگی و ازدحام به این
مسمومیت دارویی، بروز واکنشهای آلرژیک غیرقابل پیشبینی، تداخل دارویی و حتی مرگ در موارد خاص، از جمله پیامدهای فاجعهبار این بیاحتیاطی است.
تخطی آشکار از اصول علمی و استانداردها
در پویشهای جمعآوری داروهای مازاد، هیچ نظارت علمی بر سلامت، کیفیت، شرایط نگهداری و انقضای داروها وجود ندارد. بسیاری از داروهای تجمیعشده بدون نسخه پزشک بوده و برخی از آنها حتی جزو داروهای حساس نیازمند تجویز تخصصی هستند که مصرف خودسرانه آنها میتواند عوارض جبرانناپذیری به دنبال داشته باشد.
دارو؛ کالایی پرریسک نه خیریهپذیر
نکته تأسفبار آن است که بخشهایی از بدنه هلال احمر که باید متولی اجرای استانداردهای بهداشت و درمان باشند، گاه ناخواسته یا تحت
سلامت زائران را به کمپینهای غیرعلمی نسپارید
هرگونه کمکرسانی دارویی در مراسم پر زائر اربعین باید صرفاً از مجاری قانونی، علمی و تحت نظارت مستقیم سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت انجام شود و سلامت زائران، بازیچه پویشهای مردمی بدون پشتوانه علمی نشود. در غیر اینصورت، احتمال بروز فاجعهای دارویی در این مسیر میلیونها زائر، تنها یک تصادف ساده نخواهد بود؛ بلکه محصول بیتدبیری، سادهانگاری و نادیدهگرفتن علم و تجربه خواهد بود.