دو ورق قرص ریتالین خارجی؛ 5 میلیون تومان!

سالم‌خبر: به رغم خبرهای امیدبخش و بیمارپسند رییس سازمان غذا و دارو مبنی بر کاهش کمبودهای دارویی کشور و دپوی دارو به میزان کافی تا شش ماه آینده اما؛ بسیاری از بیماران با کمبودهای عجیب دارویی آن هم نه از نوع خارجی آن که از نوع تولید داخلی آن مواجه هستند.

عجیب از این منظر که فعالان حوزه دارو می‌گویند کمبودهای دارویی نسبت به چند ماه گذشته بهتر شده؛ و حتی با ارائه‌ی آمار اظهار می‌دارند که به حدود 200 قلم کاهش یافته است. اما در این میان کافیست که با یک سرکشی مختصر و مفید به داروخانه‌های سطح شهر متوجه شد که وضعیت تامین و دسترسی بیماران به برخی داروها چندان خوشایند نیست.

برخی داروها مانند ریتالین و کلونیدین از جمله داروهایی هستند که به رغم تجویز نوع تولید داخلی آن از سوی پزشک در هیچ یک از داروخانه‌‌های پایتخت حتی داروخانه‌های منتخب یافت نمی‌شود.

اگر زمانی مخالفان واردات داروها بر طبل تولید داخل و شعار دهان پرکن خودکفایی 98 درصدی تولید داخل داروهای کشور می‌زدند امروز باید پاسخگوی بیماران اعصاب و روانی باشند که نیاز مبرم به داروهای؛ رسپریدون، تری فلوپرازین، سدیم والپروات و کاربامازپین دارند.

ایجاد سد برای واردات برخی داروها و مسدود کردن فارماکوپه‌ی کشور چه از سوی مسوولان این دولت و چه دولت سیزدهم در حالیست که چرخ تولید داخل برخی داروهای اعصاب و روان نمی‌چرخد و به دنبال آن توزیع آن در داروخانه‌های سطح کشور به وقفه افتاده است. اگرچه در چنین بحران‌هایی تولیدکنندگان داروهای کمیاب از سوی سازمان غذا و دارو برخط می‌شوند تا به طور شبانه‌روزی فقط تولید کنند تا غائله‌ی آن ختم به خیر شود اما فضای مسمومی که برای تامین و توزیع دارو در کشور در حال حاضر وجود دارد موجب ایجاد احساس ناامنی و عدم اطمینان بیماران و مصرف کنندگان دارو به بازار پرتلاطم داروی کشور است.

قصه‌ی پرغصه‌ و پرتکرار کمبود دارو و مشقت جویندگان آن در سطح شهر ظاهرا تمامی ندارد و هر از گاهی یک یا چند دارو دچار کمبود شده و بیماران را گاه از مصرف و پیگیری درمان پشیمان می سازد.

در حال حاضر می‌توان بخش عمده‌ای از کمبود دارویی در کشور را با کمبود یا نبود نقدینگی تولید کنندگان دارو مرتبط دانست. اگرچه به دنبال اصلاحات سیاست‌های ارزی دارو امتیازهای ویژه‌ای نیز به تولیدکنندگان داده شد اما ناکارآمدی و زیربار نرفتن بانک‌ها برای ارائه ی این تسهیلات موجب شد باز هم داستان پرتکرار کمبود دارو حتی نوع تولید داخل آن برای بیماران اعصاب و روان اتفاق بیفتد.

برخی کارشناسان بر این موضوع اتفاق نظر دارند که تعویق در واردات مواد اولیه دارویی و به صرفه نبودن هزینه ی تولید، موجب توقف چرخ تولید یا تغییر خط تولید به سمت تولید مکمل‌ها شده است.

و آنچه برای بیماران بلاتکلیف برای تهیه دارو پیش می‌آید این است که به رغم آنکه داروهای تولید داخل و حتی خارجی آن تحت پوشش بیمه و حتی بدون بیمه ارزش ریالی چندانی ندارد اما همین داروها با مبالغ بالا در بازار سیاه دارو قابل دسترس است.

یک مراجعه کننده به یکی از داروخانه‌های منتخب برای تهیه نسخه‌ی پسرش که حاوی دو داروی ریتالین و کلونیدین بود، به سالم‌خبر گفت: هر ماه فرزندم براساس نسخه‌ی پزشک باید تعداد 30 قرص ریتالین و 30 قرص کلونیدین مصرف کند. اگرچه هربار با جست‌وجو در داروخانه‌ها این داروها قابل تهیه بود اما این ماه تمامی داروخانه‌ها اعلام کردند که موجودی ندارند و مدت زمانی است که توزیع نشده است. به همین دلیل توصیه کردند که با شماره 190 تماس بگیرم. اپراتور 190 اعلام کرد که داروی ریتالین از پوشش این سامانه خارج شده و برعهده ی مستقیم معاونت غذا و داروی دانشگاه‌ها گذاشته شده است. در تماس با این معاونت در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هیچ تماسی پاسخ داده نشد. به سامانه تی تک و به سفارش برخی داروخانه‌داران به داروخانه های منتخب از جمله این داروخانه هم مراجعه کردم اما پاسخ همه مانند ماه پیش منفی بود و هیچ داروخانه ای این داروها را موجود نداشت.

وی ادامه داد: ماه پیش نیز این داروها را نیافتیم و برای تهیه ی آنها سر از بازار سیاه درآوردیم و دو ورق بیست تایی این دارو از نوع خارجی آن را به مبلغ 5 میلیون تومان تهیه کردیم.

بهمن صبور، رئیس انجمن داروسازان تهران دلیل کمبود داروهای اعصاب و روان را شیوه‌ و تاخیر در قیمت‌گذاری این داروها و نبود نقدینگی شرکت‌های تولیدکننده دارو دانسته و می‌گوید: همان اتفاقی که برای داروهای آنتی‌بیوتیک افتاد برای داروهای اعصاب و روان نیز افتاده است. البته برخی داروهای دچار کمبود مانند رسپریدون در حال حاضر به شکل سهمیه‌ای در داروخانه‌ها توزیع می‌شود.

وی همچنین معتقد است که قیمت‌گذاری این نوع داروها برای تولیدکننده مقرون به صرفه نیست ضمن آنکه چرخه‌ی تولید دارو از واردات تا تایید چندین ماه طول می‌کشد بنابراین اگر طبق طرح دارویار همه چیز در زمان خود و به بهترین نحو انجام شود اینگونه کمبودها اتفاق نمی‌افتد.

او همچنین عنوان می‌کند: پروسه تولید دارو از واردات مواد اولیه گرفته تا قرنطینه مواد اولیه، تأیید آزمایشگاه مرجع دارو و تولید و توزیع بین ۶ تا ۷ ماه زمانبر است بنابراین نمی‌توان کمبودها را به تنهایی بر گردن سازمان غذا و دارو انداخت در واقع اوضاع اگر به خوبی مدیریت شود با امتیازهایی که دولت به صنایع تولیدی در قالب طرح دارویاری داده است مشکلات ظرف یک ماه آینده حل می‌شود.

وی همچنین تاکید می‌کند که اگر نگاه مسوولان نسبت به دارو مصرفی نباشد تصمیم گیریها نیز در زمان خود و به موقع اتفاق بیفتد عوارض نبود دارو دیگر گریبانگیر بیماران نخواهد شد.