بحران کرونا در چین نه تنها در نظام سلامت که در تمامی سطوح حکومت پیگیری شد

سالم خبر: کروناویروس تا این لحظه ۶۰ کشور جهان را در نوردیده است. طبق آخرین آمارهای سازمان بهداشت جهانی حدود ۱۱ کشور منشاء انتقال آن را ایران اعلام کرده‌اند. بدین معنا که کروناویروس جدید به محض آنکه پایش به ایران رسیده، ناگهان خود را رها کرده و یک‌به‌یک استان‌ها و شهرهای آن را در نوردیده است وهمراه مسافران ایرانی تا هزاران کیلومتر دورتر و آن سوی آبها و مرزها نیز سفر کرده ا ما بتوانیم مرزهای صادرات‌مان را جا به جا کنیم.
 
این روزها گرچه حرم امن الهی هم زائر حج نمی‌پذیرد اما وزیر بهداشت ما می‌گوید: "در ستاد مقابله با کرونا قرار شد ورود به حرم را محدود کنیم. البته نظر ما غلیظ تر بود ولی اکثریت ستاد نپذیرفتند به رای اکثریت احترام گذاشتیم. قرار شد محدودیت به این صورت باشد که هنگام ورود به حرم به زائران مایع ضدعفونی کننده و آموزش لازم را بدهند. به شرط عبور بی وقفه یعنی نیستند فقط سلام دهند و رد شود" حالا اما ویدیو هایی در فضای مجازی دست‌به دست می چرخد که نشان می‌دهد برخی زائران پیش روی چشم خدام حرم نه تنها به سلام دادن و رد شدن بسنده نمی کنند که ضمن بوسیدن ضریح و در و دیوار و لیسدن آن، ایمان کسانی را که اصول ایمنی و بهداشتی را رعایت می‌کنند به سخره می‌گیرند.
 
محسن ابراهیمی دانشجوی دکترای مهندسی مواد از شهر نانجینگ چین به سالم خبر می‌گوید: ما در یک شهر حدود ده میلیون نفری هستیم و استان ما یعنی جیانگسو حدود ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد؛ یعنی یک ایران با تراکم جمعیت بالا در دل چین و وسط بحران. با این حال آمار ابتلا در شهر نانجینگ از ابتدا تاکنون ۹۳ نفر بوده و آمار بهبودیافته ها ۵۸ نفر است. علاوه بر این بیشتر از یک هفته است که آمار جدید روزانه صفر شده است و مهم تر اینکه نه تنها در این شهر، بلکه در کل استان مورد فوتی نداشته‌ایم. با این حال هنوز اجازه خارج شدن از محوطه دانشگاه را نداریم. روز گذشته اطلاعیه جدید دادند که تا اطلاع ثانوی وضعیت به همین منوال ادامه خواهد داشت و برای بیرون خروج از دانشگاه بیهوده تلاش نکنید. اعلام شده از نظر دولت هنوز از وضعیت بحرانی عبور نکرده‌ایم و معلوم هم نیست چه زمانی اوضاع به روال عادی خود بازگردد. پس در خانه‌هایتان بشینید و غر نزنید. علاوه براین  کسانی هم که در دانشگاه نبوده‌اند اجازه برگشتن ندارند.

وی با خنده ادامه می‌دهد البته اگر برگردند هم راهشان نمی‌دهیم که هیچ، حتی تنبیه‌شان هم می‌کنیم.

محسن می گوید: واقعیت اینست که در این مرحله موضوع تنها یک مساله پزشکی و درمانی نیست و بحث مدیریت بحران در همه سطوح مطرح است، از دولت ها گرفته تا تک تک افراد جامعه. به نظر من در ایران هم مردم و مسوولان باید از چین الگو بگیرند.
 
او در ادامه در مورد اینکه مدل کنترل این بیماری در شهرهای مختلف چین چگونه است توضیح می‌دهد: در این کشور ابتدا دولت بیماری و شیوع آن را مخفی می‌کرد. ولی وقتی اوضاع روند بحرانی به خود گرفت و مشخص شد مساله شوخی بردار نیست دست به‌کار شد و بسته به وضعیت هر شهر محدودیت‌های متفاوتی اعمال کرد. ووهان به‌دلیل موقعیت جغرافیایی‌ای که دارد به نوعی هاب حمل و نقل بین شهری در چین است و چون رفت و آمد خیلی زیادی در آن جریان دارد و سال نوی چینی هم بود و همه عازم شهرهای خود بودند بیماری پخش شد. ولی از وقتی قرنطینه کردن ووهان شروع شد، انتشار بیماری تا حدودی کنترل شد. تجربه ووهان هم باعث شد شهرهای دیگر گوش به زنگ باشند. وقتی آمار ابتلا در شهر نانجینگ اعلام شد عملا قبل از آن شهر به حالت نیمه تعطیل درآمده بود. در ووهان هیچ کس حق بیرون رفتن نداشت و حتی مواد غذایی و مایحتاج روزانه آنها درب منازل به آنها تحویل داده می‌شد. در واقع چون فهمیده بودند بیماره تا چهارده روز دوره نهفتگی دارد، هدف مسوولان این بود که همه خانه نشین شوند تا آمار تعداد مبتلایان مشخص شود تا امکان رصد و برنامه ریزی برای کنترل بیماری را فراهم کنند. بقیه شهر ها هم همین روش را در پیش گرفتند تا بیماری  و شیوع آن کنترل شود.
 
این دانشجوی ایرانی ساکن چین درباره نقش شبکه‌های اجتماعی و نحوه استفاده دولت و مردم از آن برای اطلاع‌رسانی و کنترل بیماری می گوید:  اینجا ویچت همان نقش تلگرام و واتس‌اَپ را در زندگی مردم ایران دارد و از این طریق اطلاع رسانی بسیار خوبی انجام شد. یک بخش ویژه هم در آن باز شد و علاوه بر اطلاعاتی که در مورد پیشگیری و محافظت فیزیکی و روانی حتی تکراری‌ای که به مردم می‌دهد این امکان را فراهم کرده که موقعیت بیماران کشف شده جدیو در اطراف محل زندگی طرف هر فرد میسر شود. بدین معنی که براساس موقعیت مکانی هر فرد نشان می دهد چند بیماری در چه مکان هایی در نزدیکی او کشف شده‌اند.
 
او در ادامه توضیح می‌دهد: اوایل که در شهر ما که همه جا تعطیل بود ، گاهی می‌توانستیم برای خرید بیرون برویم. با این حال درب همه مجتمع ها بسته بود و هیچ فرد غیرساکن را از بیرون به داخل مجتمع راه نمیدادند. ضمن آنکه ساکنان هم با محدودیت تعداد تردد حق داشتند برای خرید از ساختمان خارج شوند. البته مدیریت درب گرچه الزاما دولتی نبود اما به اجبار دولت انجام شد و گروه های داوطلب، از خود مردم و اهالی ساختمان بودند که البته دولت الزامات آن را تعیین کرده بود. برای مثال موقع خروج و ورود دمای بدن افراد چک می‌شود و ساعات خروج و ورود نیز ثبت می‌شود. در بعضی شهرها هم به افراد مجتمع ها بارکد داده‌اند که این امکان را فراهم می‌کند که سابقه تردد آنها ثبت و حفظ شود.
 
محسن درباره استفاده از ماسک میان افراد و الزام آن هم تصریح می کند: در ابتدا هیچ کس حق نداشت بدون ماسک باشد؛ در خیابان یا در خودروی شخصی خودش و حتی در شرایطی که شیشه ها بسته بود. افراد بدون ماسک را در هیچ فروشگاهی راه نمی‌دهند. در خیابان‌ها همین الان هم هم خیلی تردد کم است و افرادی از در خیابان‌ها به صورت تصادفی دمای بدن  رهگذران و حتی موتوری ها و سرنشینان خودروها را چک می‌کند.
 
وی می گوید: اولین مورد مثبت در شهرما در مترو پیدا شد. به محض تایید تست کرونای وی، آمار تردد چند روزه ی این فرد رو منتشر را کردند که برای مثال فلان روز از فلان اتوبوس خط فلان در ساعت فلان استفاده کرده است یا با ذکر ساعت دقیق مشخص کردند که از مترو ایستگاه فلان به فلان رفته و در واگن شماره فلان بوده. اینکه در چه روزهایی به جه مراکز خرید یا مکان‌های دیگر مراجعه کرده و ... . بعد اعلام کردند هرکسی در آن محدوده زمانی در چنین مکان‌هایی بوده حتما برای تست مراجعه کند.
 
وی دراین باره که توزیع یا میزان فوت بیماری در رده های سنی مختلف چگونه است گفت: نموداری منتشر شده که در آن نشان می دهد تا ۱۱ام فوریه میزان فوت در رده‌ی سنی بین ۱۰ تا ۱۹ سال کمتر از دو دهم درصد بوده و در سنین بالای هفتاد به حدود چهارده رسیده است.
 
این دانشجوی ایرانی در پاسخ به اینکه آیا سیستم اطلاع رسانی آنلاینی هست که مردم را در جریان اخبار قرار دهد؟ توضیح می دهد: در حال حاضر در چین ویچت نقشی بسیار بیشتر از تلگرام و واتساپ برای ایرانی ها دارد. نوعی تشخصی هویت در فضای مجازی، کیف پول، انجام همه انواع خرید محصولات و خدمات، و اطلاع رسانی‌های عمومی، آموزش و سرگرمی، و بستری برای کار کسب و کارهای کوچک. در این بستر، پیشتر یک بخش به عنوان بخش سلامت وجودداشت که اطلاعات و خدمات حوزه درمان و بهداشت در ان ارائه می‌شد. در حال حاضر این بخش به طور اختصاصی برای پوشش مساله کرونا فعالیت می‌کند. برای مثال وقتی فرد موقعیت خود را تعیین می‌کند اپی باز می‌شود که وضعیت پرونده سلامت خود فرد در آن موجود است و بالای صفحه هم چند شعار در مورد کرونا که شکستش می‌دهیم و لینکی به سیاست‌های مقابله با کرونا.

علاوه بر این در صفحه اصلی و در قسمت سبز بالای صفحه مربوط به کرونا از تحقیقات و نتایج مطالعات جدید و غیره آمده است. در بخش مربوط به آمارها هم تعداد تجمعی ابتلا از ابتدا تاکنون، آمار افراد ساسپکت فعلی، آمار تجمعی بهبود یافته ها، تعداد افرادی که در حال حاظر جزو مبتلایان هستند، آمار افرادی که الان قطعی مبتلا هستند و علائم شدید دارن و آمار تجمعی فوتی‌ها همه به صورت بر خط و لحظه ای درج می‌شود. در بخش پایینی صفحه یک کادر خاکستری کمرنگ هست که همین آمار را بسته به منطقه‌ و موقعیتی که فرد انتخاب کند نشان می دهد. برای مثال آمار تجمعی در استان جیانگسو از ابتدا تاکنون ۶۳۱ و آمار بهبود یافته‌ها ۵۰۶ است با میزان مرگ و میر صفر. در خود شهر نانجینگ هم آمار تجمعی ۹۳ نفر و آمار بهبود یافته‌ها ۵۸ است و همانطور که پیشتر گفتم فوتی‌ای هم تاکنون نداشته ایم.
 
محسن توضیح می دهد آمار روزانه (new cases) استان هوبی و شهر ووهان نشان می دهد شیوع بیماری پیک شدید خود را پشت سر گذاشته داشته است. در نقشه توزیع و پراکندگی بیماری در این استان قسمت تیره تر شهر ووهان هست ولی یک نکته قابل توجه اینکه حتی توی همین استان هم شهرهای کاملا پاک وجود دارد. همه این اطلاعات در بخش کوچکی از ویچت جای گرفته است.
 
او معتقد است اگر تلگرام فیلتر نبود در ایران تلگرام و مسوولان راحت تر می توانستند با یکدیگر تعامل کنند و خیلی سریع این قابلیت ها را با کمک از الگو و تجربه چینی‌ها اضافه کنند. تلگرام اگر رفع فیلتر بشود می تواند بستر خوبی برای اطلاع رسانی و آگاه سازی باشد.

وی با بیان اینکه هر جا بستری برای اطلاع رسانی مهیا بوده از آن برای اطلاع رسانی و آموزش در این زمینه بهره برده شده است گفت حتی در هفته ی اول اپیدمی به یکی از فروشگاه های زنجیره ای مراجعه کردم و آهنگی در حال پخش بود که محتوای آن این بود که من امروز ماسک می زنم و بعد بیرون می روم و دستانم را می شویم و این دست موضوعات که دائما در حال تکرار بود.

در مجموع مردم چین نسبت به مردم کشورهای دیگر جهان به ویژه ایرانیان فرمانبردارترند و این مساله کار دولت این کشوررا در مواقع بحرانی و مدیریت بحران بسیار راحت تر می کند. اینجا اصلا مشاهده نمی کنید که کسی برای خروج از قرنطینه بهانه بیاورد یا چانه زنی کند.
مقایسه صحبت‌های این دانشجو با آنچه در ایران ساری و جاری است این مساله را به ذهن متبادر  می‌کند که اگر چه شاید این بیماری آنقدرها هم ترسناک نباشد اما ایکاش متولیان نظام سلامت و مدیریت بحران در کشور ما اینقدر توهم شفاف بودن نداشتند و می دانستند که شفاف سازی با اعلام شبهه دار آمار روزانه میزان مبتلایان جدید و فوتی ها متفاوت است.

و ای کاش

ای کاش پس از آنکه رییس جمهور دستور داد اوضاع از این هفته عادی شود، مجلسیان بعد از گرفتن کیت های رایگان و پیش از رسیدگی به بودجه ۹۹ خود مجلس را تعطیل نمی‌کردند تا باور کنیم صحبت های آقای رئیس جمهور را که گفت هراس افکنی و به تعطیلی کشاندن کار و
فعالیت اقتصادی توطئه دشمن است؛ تا باور کنیم یک با یک برابر است.

ای کاش وزارت بهداشت که متولی حفاظت از سلامت مردم است می‌توانست حداقل از اعتبار کانال‌های اطلاع‌رسانی خود صیانت کند و صریح و شفاف بگوید کانال‌هایی که به نام این وزارتخانه و در این شرایط انگشتر عقیق و شرف الشمس‌شان را به مردم غالب می کنند ربطی به این وزارتخانه ندارد.

ای کاش معاون وزیر بهداشت در شرایطی که پاسخ تست اولیه بیماری‌اش مثبت بود در یک جلسه مطبوعاتی شرکت نمی کرد یا اگر شرکت کرد با ماسک در جلسه حاضرمی شد تا سوژه جهانی نشویم و باور کنیم جان با جان برابر و ارزشمند است.