کشف 35 تن مواداولیه تاریخ گذشته در یک کارخانه؛ بازی با اعتماد مردم یا کم‌فروشی؟

سالم‌خبر: نایب رئیس انجمن داروسازان ایران گفت: طی یک ماه گذشته، سازمان غذا و دارو دستور ریکال و جمع‌آوری 20 پچ تولیدی سه شرکت مهم تولیدکننده مکمل های دارویی از سطح داروخانه ها را داده است، زیرا در بررسی های این سازمان مشخص شد که این شرکت ها از مواد نامرغوبی به عنوان ماده موثره استفاده کرده‌اند.

علی فاطمی همچنین افزود: در یکی از بررسی های نظارتی سازمان غذا و دارو در ماه گذشته، حدود 35 تن مواد تاریخ گذشته در یک کارخانه مهم تولیدکننده مکمل های دارویی کشف شد. اساسا هم در یک ماه اخیر مقدار زیادی ویتامین D3، امگا3، مولتی ویتامین و قرص جوشان ویتامین C در داروخانه ها یا شرکت های تولیدکننده مکمل های دارویی کشف شده است که با استفاده از مواد نامرغوب تولید شده اند و طبیعتا این اقدام را می توان نوعی کم فروشی در عرصه تولید مکمل های دارویی به حساب آورد.

به گفته‌ی نایب رئیس انجمن داروسازان ایران، یکی از شرکت‌هایی که اخیرا اقدام به تولید مکمل های دارویی تقلبی کرده، شرکتی است که تحت لیسانس یک برند انگلیسی به تولید مکمل های دارویی اقدام می کرد و چون از نام آن برند در تولیدات خود استفاده می کرد، مردم اعتماد زیادی به مکمل های این شرکت داشتند، ولی اکنون اعتماد مردم به این مکمل ها به دلیل استفاده تولیدکننده از مواد نامرغوب به جای ماده موثره کاهش یافته است.

فاطمی با تاکید بر این که بعد از کشف تولید مکمل های دارویی تقلبی در برخی شرکت ها توسط وزارت بهداشت، نظارت های این وزارتخانه بر روند تولید مکمل ها بسیار سختگیرانه تر شده است، عنوان کرد: اساسا در تولید هر نوع دارو یا مکملی، سه مرحله نظارت انجام می شود که یکی از آنها قبل از تولید، دیگری حین تولید و سومی بعد از تولید انجام می شود. نظارت حین تولید نیز مربوط به مسئولان فنی خود کارخانجات است که ضابط وزارت بهداشت محسوب می شود.

نایب رئیس انجمن داروسازان ایران ادامه داد: حداقل یک در مورد از کشفیات وزارت بهداشت در حوزه تولید مکمل های دارویی تقلبی، مشخص شده است که مسئول فنی یک کارخانه در اعمال نظارت بر تولید مکمل ها کوتاهی کرده و همین مساله منجر به تولید مکمل های تقلبی و ورود آنها به بازار شده است. ظاهرا مسئول فنی آن کارخانه، خودش عضو هیات مدیره بوده و عملا وجود تعارض منافع در آن شرکت منجر به وقوع این تخلف شده است.

وی در ادامه تاکید کرد: با وجود این که در همین یک ماه اخیر شاهد بروز تخلفاتی در حوزه تولید مکمل بوده ایم، ولی مردم نباید اعتماد خود را به مصرف دارو یا مکمل های دارویی از دست بدهند؛ زیرا اولا هیچ گونه کم فروشی در تولید داروها در کشورمان رخ نداده و ثانیا بعد از ماجراهای اخیر، نظارت سازمان غذا و دارو بر روند تولید مکمل های دارویی تشدید شده است. همچنین ما امیدواریم با توجه به مجازات های سختگیرانه ای که برای شرکت های متخلف در پرونده تولید مکمل های دارویی تقلبی در نظر گرفته خواهد شد، دیگر شاهد وقوع چنین تخلفاتی در این عرصه نباشیم.

علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران همچنین گفت: تمام داروها اعم از قرص ها، کپسول ها و شربت ها از مخلوط کردن ماده موثره و مواد جانبی تولید می شوند. البته ماده موثره بخش بسیار کمی از وزن دارو را تشکیل می دهد و عمده وزن دارو مربوط به مواد جانبی است. این مواد جانبی باعث شکل گیری قرص یا کپسول، باز شدن دارو در معده در زمان مشخص و جذب دارو در روده به شکل مناسب می شود.

وی افزود: وزارت بهداشت همواره حساسیت بسیاری را روی روند تولید دارو به خرج می دهد تا مقدار تعیین شده ماده موثره ای که از نظر علمی برای هر دارو تعیین شده است، کمتر از حد لازم نباشد، بنابراین امکان کم فروشی در استفاده از ماده موثره در فرآیند تولید داروهای مختلف وجود ندارد و از این لحاظ، مردم به هیچ وجه نباید نگران کاهش تاثیر داروهای تولید داخل در روند درمانی خود باشند.

این کارشناس حوزه دارو ادامه داد: مواد جانبی نقش مهمی در تولید دارو دارند، اما اساسا تولید دارو با استفاده از مواد جانبی کمتر، به شرط آن که به اثربخشی دارو لطمه نخورد، از نظر اقتصادی به صرفه تر تلقی می شود؛ بنابراین به صورت کلی تولیدکنندگان دارو تلاش می کنند که داروهای خود را با مصرف مواد جانبی کمتر اما با حفظ کیفیت آن تولید کنند.

فاطمی با بیان این که کوچک شدن سایز برخی قرص ها، الزاما نشانه ای بر وقوع کم فروشی یا تقلب در عرصه تولید دارو نیست، اظهار داشت: گاهی مواقع ممکن است یک کارخانه فرمولاسیون تولید داروی خود را به گونه ای تغییر دهد که از مواد جانبی آن کم کند، اما هیچ تغییری در ماده موثره و اثربخشی دارو ایجاد نشود، البته در چنین شرایطی خاصیت دارو تغییری نمی کند.

وی در ادامه تاکید کرد: نظارت وزارت بهداشت بر تولید دارو در ایران به حدی شدید است که به جرات می توان گفت هیچ گونه کم فروشی یا تقلبی در تولید دارو بخصوص در حوزه استفاده از ماده موثره کافی و مناسب رخ نمی دهد. بنابراین مردم نباید هیچ گونه نگرانی از خرید داروهای تولید داخل داشته باشند و حتی اگر می بینند سایز یک قرص یا کپسول کوچکتر شده است، نباید اعتماد خود را به داروهای ایرانی از دست بدهند.

فاطمی به سوالی مبنی بر علت راحت شکسته شدن پوکه برخی کپسول ها توضیح داد: پوکه هایی که برای تولید کپسول ها استفاده می‌شوند، مانند محتویات داخل کپسول ها تاریخ انقضا دارند و اگر از این تاریخ بگذرد، ممکن است پوکه بیش از اندازه خشک شود و با یک زمین خوردن یا فشار معمولی شکسته شود. یعنی احتمال دارد تاریخ انقضای محتویات یک کپسول فرا نرسیده باشد، اما تاریخ انقضای خود پوکه گذشته باشد و همین مساله منجر به شکسته شدن راحت پوکه شود./ رکنا