برای قیمت‌گذاری جدید داروها باید ضمانت‌‌های لازم را داشته باشیم

سالم‌خبر: بهرام دارایی، رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوال سالم‌خبر در مورد توقف فعالیت کمیته قیمت‌گذاری دارو در این سازمان گفت: فعالیت کمیته قیمت گذاری سازمان غذا و دارو در حوزه ی قیمت‌گذاری داروهایی که برای تولید از ارز نیمایی بهره می برند منوط به پرداخت مابه‌التفاوت قیمت ارز ترجیحی و نیمایی به بیمه‌هاست که این داروها مورد پوشش بیمه ای قرار گیرند.

وی افزود: بودجه‌ی مورد نیاز در حوزه‌ی دارو و تجهیزات پزشکی 4 میلیارد دلار است که امسال دو میلیارد دلار از این میزان کاهش پیدا کرد که البته دولت به میزانی این نقیصه را جبران کرد.

دارایی همچنین تصریح کرد: سال گذاشته با نقصان در تامین ارز ترجیحی دارو برخی داروهایی که ارز ترجیحی دریافت می کردند خود به خود وارد حوزه ی ارز نیمایی شدند. تغییر قیمت ناشی از تغییر ارز برای این داروها مستلزم این بود که سازمان برنامه و بودجه مابه التفاوت این قیمت را به بیمه ها پرداخت می کرد که آنها نیز این داروها را مورد پوشش قرار می دادند. این اتفاق تاکنون نیفتاده است و ما می خواهیم تضمین لازم را داشته باشیم که با جبران اختلاف قیمت توسط بیمه ها هزینه ی بالاتر از جیب مردم پرداخت نشود.

وی همچنین تاکید کرد: به محض به نتیجه رسیدن این مساله کمیته قیمت‌گذاری در این حوزه فعال خواهد شد ضمن آنکه کمیته قیمت گذاری برای داروهای جدیدی که وارد بازار می شود و اولین بار تولید می شوند وهمچنین برای داروهای دچار کمبود و داروهایی که تولید آن به صرفه نیست فعالیت خود را انجام می دهد.

رییس سازمان غذا و دارو چالش‌های ارزی را علت برخی کمبودهای دارویی در کشور خواند و با بیان اینکه حدود ۲ میلیارد دلار برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی در سال ۱۴۰۰ در اختیار داشتیم که این مبلغ در شش ماه اول امسال به اتمام رسید و باعث مشکلاتی در پایدار دارو در شش ماه دوم شد، گفت: امیدواریم با دخالت رییس جمهور و اختصاص ۷۰۰ میلیون دلاری که در ماه گذشته اتفاق افتاد، بتوانیم به سرعت تامین‌های اساسی را انجام دهیم.

اتمام سهمیه ارزی دارو در شش ماه اول سال

دارایی ادامه داد: در سال‌های اخیر شاهد افت و خیزهای مختلفی در صنعت دارو و در تامین و تهیه تجهیزات و ملزومات پزشکی و... بودیم که به یکسری سیاست‌های ارزی بازمی‌گردد که در دولت قبل برایش برنامه‌ریزی شده بود. صنعت دارو و تجهیزات پزشکی ما نیازمند تهیه نهاده‌ها و موارد اولیه خود است که بتواند آن‌ها را از خارج از کشور تهیه کند. در سال ۱۳۹۷ حدود ۴ میلیارد دلار نیاز ارزی‌مان بوده که بتوانیم این منابع را تامین کنیم. به دلیل سیاست‌هایی که اعمال شد، این رقم به صورت بسیار شدیدی کاهش یافت؛ به طوری که در یکسال گذشته به دلیل مصوبه‌ای که سال گذشته در مجلس  شورای اسلامی گذرانده شد، حدود ۲ میلیارد دلار برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی در سال ۱۴۰۰ در اختیار داشتیم که این مبلغ در شش ماه اول امسال به اتمام رسید و باعث شد که مشکلاتی در زمینه تامین پایدار دارو در شش ماه دوم امسال ایجاد شود که با دخالت رییس جمهور و اختصاص ۷۰۰ میلیون دلاری که در ماه گذشته اتفاق افتاد، بتوانیم به سرعت تامین‌های اساسی را انجام دهیم و مدیریت کنیم.

چالش‌های ارزی؛ علت تاخیر در تامین دارو

وی ادامه داد: امیدواریم این پشتیبانی همچنان ادامه یابد و تا پایان سال کمبودهایمان را به حداقل برسانیم. این دوگانگی کمبود و قیمت یکی از نقاط ضعف این سیستم ارزی است که برای دارو و تجهیزات پزشکی در نظر گرفته شده؛ چراکه در چند سال گذشته شاهد بودیم که به دلیل مشکلات ارزی که وجود داشته این مبلغ نه به موقع، نه به اندازه و نه از نوع مناسب ارز در اختیار سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت قرار نگرفته که باعث شده مقداری در تامین دارو دچار مشکل شویم و کندی و تاخیر اتفاق افتد.

لزوم حمایت از دستاوردهای دارو و واکسن در کشور

دارایی گفت: با این حال با تمام این اوصاف می‌بینیم که در شرایط پاندمی و جهان‌گیری کرونا در دو سال گذشته با تمام مشکلاتی که وجود دارد، شرکت‌های دولتی و خصوصی ما با تمام قدرت وارد عرصه شدند و توانستند به خوبی و طی مدت قابل قبولی به تولید واکسن مورد نیاز کشور اقدام کنند. این دستاوردی بسیار بزرگ است که نمی‌شود آن را با هیچ مبلغی جبران کرد و این داشته جمهوری اسلامی است که توانست این محصولات را به بار بنشاند و بتوانیم ادعا کنیم که می‌توانیم نیازهای داخلی‌مان را اعم از دارو و واکسن از طریق شرکت‌های داخلی تامین کنیم. اگر بتوانیم این حمایت را به خوبی ادامه دهیم، می‌توانیم یک تولید پایدار و قابل قبول برای سال‌های آتی هم داشته باشیم، اما به شرط حمایت و پوشش این دستاوردها.

وی گفت: سازمان غذا و دارو از زمان تاسیس قرار بود اساسنامه سازمان را ارائه کند که بنابر دلایلی این اتفاق نیفتاد. ما در ماه گذشته اساسنامه سازمان غذا و دارو را مصوب کردیم و برای وزیر بهداشت ارسال کردیم تا برای تصویب به هیات دولت ارسال شود.

ایجاد سامانه هوشمند برای حذف امضای طلایی و ردیابی داروها

دارایی افزود: یکی از اقداماتی که در سازمان غذا و دارو انجام شده، برای شفافیت و حذف امضای طلایی و اختلالاتی که ممکن است در عدالت در تولید و توزیع اتفاق افتد، ایجاد سامانه هوشمند است. سامانه‌های هوشمند ما می‌توانند اصالت دارو را پایش کرده و سیاست‌گذاری، قیمت گذاری و... و. ردیابی کنند و وضعیت کمبود داروها را به صورت برخط رصد کنند. این سامانه اصالت‌سنجی تی‌تک است که دارد به بار می‌نشیند و به بلوغ خودش نزدیک می‌شود  و می‌تواند با اتصال با سامانه‌های دیگر وزارت بهداشت و نهادها و ارگان‌ها بتواند زنجیره تامین دارو را به صورت کامل رصد کند.

وی ادامه داد: در آینده نزدیک می‌توانیم بر پایه این سامانه داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج را از تولید تا مصرف تامین کنیم و با پوشش قابل قبول بیمه به دست‌شان برسانیم. این کار را برای شیرهای متابولیک انجام دادیم و باز هم می‌توانیم انجام دهیم. بنابراین پایش و رصد هوشمند دارو، سیاست‌گذاری برای تامین پایدار دارو و قیمت‌گذاری مناسب دارو از مباحث مهم مورد نظر سازمان غذا و دارو است. همچنین امیدوارم با کمک بیمه‌ها، پوشش بیمه‌ها را به حدی برسانیم که کمترین پرداخت از جیب مردم اتفاق افتد و اختلالی هم در تامین دارو اتفاق نیفتد و قیمت آن تغییری نکند.

بازگشایی فهرست دارویی کشور با اولویت شرکت‌های دانش‌بنیان

دارایی با بیان اینکه اتفاقی که طی سه سال قبل افتاد و منجر به اختلال در رشد و پویایی صنایع دارویی کشور شد، بسته شدن فهرست دارویی کشور بود، گفت: این فهرست اکنون با اولویت شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌هایی که در حوزه زیست فناوری فعالیت می‌کنند باز شده است. این نویدبخش این است که پویایی لازم را به صنعت دارویی بدهیم تا هم صنعت رشد کند و هم بازارهای جدید را باز کنیم. باید انحصار را هم برداریم.

تراز تجارت دارویی ایران؛ منفیِ نامطلوب

وی ادامه داد: مشکلات ارزی دست و پای ما را می تواند ببندد. تراز تجارت دارویی‌مان به نحو نامطلوبی منفی است. درحالی که نزدیک به ۲.۵ میلیارد دلار مصرف ارزی برای دارو داریم، کمتر از ۷۰ میلیون دلار صادرات دارو داریم که علت اصلی آن محدودیت‌های ارزی است که ایجاد شده است. اگر بخواهیم به سمت تولید دارو با کیفیت قابل قبول رویم، یکی از شاخص‌های مهم داروی با کیفیت، توان صادراتی شرکت‌های ما خواهد بود. بنابراین باید بازارهای صادراتی را هم فعال کنیم.

سیاست اصلی تهیه و تولید واکسن

دارایی در ادامه درباره وضعیت تولید واکسن کرونا در کشور، گفت: وقتی که کرونا در دنیا فراگیر شد و مشخص شد که با بیماری سر و کار داریم که به این زودی خیال رفتن از زندگی مردم را ندارد، تمهیداتی اتفاق افتاد که یکی از آن‌ها واکسیناسیون بود. کووید۱۹ با درمان‌های معمول خیلی قابل کنترل نیست و حتما باید ایمنی جمعی مردم را بالا برد. بنابراین سیاست اصلی تهیه و تولید واکسن بود. اگر منتظر می‌ماندیم تا این اتفاق در خارج از مرزها رخ دهد و ما از مشتری‌های پشت صف این واکسن باشیم، حتما اتفاقات ناگواری رخ می‌داد، همانطور که در سال گذشته افتاد و آنها به راحتی واکسن در اختیار ما نمی‌گذاشتند. تولید واکسن در شرکت‌های تولیدکننده ما اعم از خصوصی و دولتی افتاد و حمایت دولت هم اتفاق افتاد. در دولت سیزدهم تصمیم بر این شد که در کنار تولید داخلی بتوانیم واردات را هم به این حوزه اضافه کنیم و این فتح بابی شد تا علاوه بر تامین واکسن‌های مورد نیاز کشورمان بتوانیم تولیدکنندگان را هم رشد دهیم. توانستیم مردم را ایمن کنیم.

واکسن اهدایی نداریم 

وی ادامه داد: تاکنون ۳۰ میلیون دز واکسن از شرکت‌های داخلی تحویل گرفتیم و نزدیک ۱۵۰ میلیون دز از محل واردات واکسن دریافت کردیم. دو نوع واردات داشتیم؛ یکی از طریق هلال احمر اتفاق افتاد و دوم وارداتی که قبلا هزینه‌اش از طریق سبد کووکس پرداخت شده بود که نزدیک ۱۸۰ میلیون یورو به حساب سبد کووکس واریز کردیم و از محل آن چند میلیون دز واکسن به کشور وارد شد. باید توجه کرد که در زمینه واکسن‌هایی که به عنوان واکسن‌های اهدایی وارد می‌شود، این واکسن‌ها به این معنا نیست که به ما بخشیدند، بلکه از محل واکسن‌های سبد کووکس است که نوعی تخفیف است؛ بنابراین چیزی به عنوان اهدای صرف وجود ندارد و به دلیل سرمایه‌گذاری بوده که در آن صندوق انجام دادیم. ما ۱۸۰ میلیون یورو به حساب کووکس واریز کردیم که به ازای هر چند میلیون دز واکسنی که از آن‌ها خریداری می‌کنیم، مقداری به عنوان تخفیف یا اهدایی برای ما می‌فرستند. هر زمان هم که صلاح بدانند برای ما ارسال می‌کنند.

پیش خرید واکسن‌ داخلی نیازمند تامین اعتبار

وی همچنین درباره پیش خرید از واکسن سازان داخلی نیز گفت: در زمینه پیش خرید از واکسن‌سازان داخلی قبول دارم که مقداری پرداخت‌ها به آنها با تاخیر انجام شده که امیدواریم سازمان برنامه و بودجه مبالغ مورد نیاز را در اختیار قرار دهند تا پیش خرید کامل انجام شود و تولیدکنندگان هم بتوانند با خیال آسوده برای ماه‌های آینده برنامه‌ریزی  تولید را انجام دهند. پیش خرید برای ۳۰ میلیون دز انجام شده و مبالغی پرداخت شده و تا پایان سال باید با آن‌ها تسویه شود.