کرونا نه فقط سلامت که اقتصاد کشور را هم زمینگیر کرده است
تاریخ انتشار :
سه شنبه ۲۰ اسفند ۱۳۹۸ ساعت ۱۳:۰۵
کد مطلب : ۶۲۷۹
نیما نامداری، طی یادداشتی در دنیای اقتصاد به بررسی تاثیر کرونا بر اقتصاد کشور و خانوارهای ایرانی پرداخته است که با هم میخوانیم:
کرونا فقط یک بحران در حوزه سلامت نیست؛ کرونا اقتصاد کشور را هم زمینگیر کردهاست. شرایط کلی اقتصادی کشور تا قبل از این به خودیخود بد بود و مردم در مضیقه معیشت و درآمد بودند که کرونا وضعیت را از بد هم بدتر کرد. به قول معروف، گل بود به سبزه نیز آراسته شد. بنا بر گزارشهای مرکز آمار در سال ۹۶ اختلاف درآمد و هزینه دو
یعنی درآمد این خانوارها کمتر از هزینههای آنها بوده و اصطلاحاً دخلشان کمتر از خرجشان بودهاست. در سال ۹۷ دهک سوم هم منفی شد و متاسفانه پیشبینی میشود این روند فزاینده فقر در سال ۹۸ هم تداوم داشته باشد و دستکم چهار دهک منفی شوند. این در حالی است که عدد مطلق درآمد خانوار هم عدد پایینی است، متوسط درآمد ماهانه خانوار شهری در سال ۹۷ حدود ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و خانوار روستایی یک میلیون و ۹۴۰ هزار تومان بوده که اگر اعداد را با قیمت بعضی اقلام مصرفی مقایسه کنیم پایین بودن درآمدها برای ما ملموس میشود. گزارشهای دولتی دیگری هم وجود دارند که نشان میدهند یکسوم خانوارهای ایرانی درآمد ماهانه کمتر از ۲ میلیون تومان دارند.
این اعداد نشان میدهند حداقل نیمی از خانوارهای ایرانی به شدت گرفتار
طرف تقاضای اقتصاد به شدت در این روزها افت کردهاست. چون بسیاری از مردم از خانه بیرون نمیآیند و فقط اقلام ضروری را مصرف میکنند، طبعا تقاضای خرید کالاها و خدمات زیادی افت خواهد کرد. این افت باعث میشود همه اجزای زنجیره تامین این کالاها و خدمات و حتی مشاغل جانبی
در نتیجه این وضعیت بسیاری از واحدهای تجاری، کارگاههای کوچک و متوسط که تولیدکننده کالاهای غیرمصرفی هستند، بخش خدمات، بخش آموزش، فرهنگ و هنر، حمل و نقل و... در وضعیت رکود قرار گرفتهاند. طبیعی است که این رکود هم باعث میشود مشاغل کوچک و کسبه درآمد خود را از دست بدهند و هم کارکنان دستمزدبگیر در بسیاری
با توجه به اینکه متوسط نسبت پسانداز به درآمد خانوار در ایران زیر ۱۰ درصد است طبعا بسیاری از خانوادهها یا پساندازی ندارند یا اگر دارند حداکثر یک ماه به آنها امکان میدهد که از پس مخارج خود برآیند. میدانیم که احتمالا ویروس کرونا دستکم تا اواسط بهار میهمان ما خواهد بود پس باید فکری به حال انبوهی از خانوارهایی کرد که در وضعیت لب مرزی فقر هستند و تحت پوشش حمایتهای بهزیستی و کمیته امداد و... قرار ندارند. بنا بر آمار دهکهای سوم تا هفتم کمابیش در چنین وضعیتی هستند. یعنی تقریبا نیمی از خانوارهای کشور در وضعیتی هستند
این در شرایطی است که دولت هم درآمدهای خود را از دست دادهاست. از یکسو قیمت نفت به شدت کاهش یافته (تولید نفت ایران هم) و از سوی دیگر به دلیل کاهش فعالیتهای اقتصادی، درآمد ناشی از مالیاتها و عوارض و... هم کاهش جدی پیدا کردهاست. اما نه تنها هزینههای دولت کم نشده که افزایش هم پیدا کرده است. دولت اگر بخواهد دست در جیب بانک مرکزی کند و پول چاپ کند بلافاصله تورم ایجاد میشود و اوضاع بدتر خواهد شد. اما اگر نخواهد این کار را بکند راهی جز کاهش هزینه ندارد. ضروری است دولت و دیگر ارکان حاکمیت بهصورت اضطراری و فوری به فکر پیشگیری از بحران فقر ناشی از کرونا باشند. هیچ بعید نیست این بحران، تبعاتی بدتر و عمیقتر از کرونا به دنبال داشته باشد.