بحران دارو در کشاکش انحصارطلبی

 سالم‌خبر: رفتار و تفکرات یک انحصارطلب، حکم و قاعده ای فناناپذیردارد که مرزهای زمان و مکان را نیز در‌نوردیده و در دوره‌های مختلف و در تمامی عرصه‌های سیاسی و اقتصادی تکرار و تکرار می‌شود.

حلاوت انحصار در هر عرصه به ویژه اقتصادی گاه می تواند آنقدراغواکننده باشد و یک انحصارطلب را به گونه‌ای شیفته ی خود کند  تا در هر پوشش و شعاری حتی پوشش حمایت از احقاق حق محرومان جامعه تنها منظور خود را درخواسته ی‌های انحصارطلبانه دنبال کند. این خصیصه  درحوزه ی اقتصادی به ویژه صنعت می‌تواند قیمت و مقدار تولید را تغییر دهد  و مقدار بیشتری را با دریافت قیمت کمتر در مقابل تولید در یک بازار با کشش بالاتر و مقادیر کمتری را با دریافت قیمت بیشتری در یک بازار با کشش پایین‌تر عرضه نماید  و اینجاست که انحصار، آسیب های اقتصادی به ارمغان آورده و اینگونه می شود که انحصارطلبی گاه حتی یک صنعت را قربانی "ویژه‌خواهی" خود می کند.

دیدگاه انحصار‌طلبی نتیجه‌ی یک تفکر ویژه‌خواهی است مبنی براینکه او همیشه حق است و دیگران باطل. ضمن آنکه این خصیصه در دیانت ما نفی شده و براساس فرمایش بزرگان دین و آموزه های مذهبی این تفکر تنها ریشه در خود برتربینی و غرور و منفعت طلبی دارد.

مصادیق انحصارطلبی در زمانه ی ما، در کشور ما و در اقتصاد ما و به ویژه صنایع ما داستانی بی‌پایان و تهی ازهرگونه نتیجه‌ی اخلاقیست. داستانی که قهرمانان آن براین باورند که خود قله ی درک و فهم اند و اصولا مناصب تصمیم‌گیری برای آنان ساخته شده است و دیگران هیچگونه شایستگی برای به دست‌گیری این گونه مسوولیت ها ندارند.  

این داستان در صنعت داروی کشور سردراز دارد ، پدرخواندگان این صنعت که  خود را متولی همیشگی  صنعت دارو می‌دانند چند صباحی‌ست پشت هم نامه و طومار می‌نگارند و خطاب به هر مسوولی از هر قوه ای و در هر حیطه و تخصص مربوط و نامربوط به صنعت دارو با یک سیاهه رونوشت که گاه آدمی انگشت به دهان می‌ماند که تک تک افراد امضا کننده این سیاهه دخل‌شان به صنعت دارو چیست، سرگلایه باز می کنند و خاک خوردگان این صنعت را مورد افترا قرار می‌دهند.

اگرچه برخی نامه‌ها با امضای مسوولان برخی نهادهای مدعی شفافیت  به دست مخاطبانش می رود اما ادبیات و محتویات تکراری و نخ‌ نما شده‌ی آن حکایت از نقش خود متولی خواندگان صنعت دارو درپشت پرده تدوین این نامه ها دارد که فقط  هدفی جز انحصار از آن مستفاد نمی‌شود .

برای راستی آزمایی محتویات یکی از نامه‌هایی که سازمان دیدبان شفافیت و عدالت با همان حرف‌های همیشگی گروهی خاص، تدوین و با امضای  رییس هیات مدیره‌ی آن خطاب به وزیر بهداشت و درمان تدوین شده بود با پیگیری رسانه ای و پرس و جو از مقام بالای این سازمان برای توضیحات بیشتر، ایشان اظهار داشت که اگرچه امضایش پای این نامه حک شده است اما از جزییات آن بی اطلاع است و فرد آگاه نسبت به جزییات آن را آقای م.ج . عضو دیگر سازمان دیده بان شفافیت معرفی کرد. فردی که پیش از این در پرونده داروی اوستین اعلام کننده خبرجعلی نابینا شدن 52 بیمار براثر داروی چمدانی "اوستین" بود. اخبار تشنج آفرینی که در  پیگیری های رسانه ها از چند و چون   نابینا شدن 52 بیمار  با اصرار خبری ایشان مبنی بر شفاف سازی و اعلام مستندات  به رسانه ها هیچگاه مدرکی در اثبات ادعای خود ارائه نکرد.

پس از پیگیری ها و با وجود سفارش محترمانه و مسوولانه‌ی رییس سازمان دیده بان شفافیت با آقای م.ج تماس حاصل شد و با وجود ارسال سوالات مصاحبه، دیگرهیچ گاه وی به ابهامات، تماس‌ها و پیام ها پاسخی نداد.

در شرایط پرفشار و پراسترس و ملتهب این روزها که وزارت بهداشت خود یک تنه حوزه ی سلامت و درمان را بی وقفه به جلو پیش می راند اما نامه‌ها یکی پس از دیگری با نگارش و ادبیات یکدست همیشگی و غرولندها و نق‌های زیاده خواهی گروهی خاص برای تحت فشار قرار دادن وزارت بهداشت و به ویژه مسوولان سازمان غذا و دارو و سهم خواهی بیشتر هنوز با امضاهای مختلف به این سو و آن‌سو ارسال می شود.

نامه های به نظر پرامضایی که تنها بوی فشاربر مسوولان و درخواست انحصار در تولید  داروهای ضد ویروسی برای  یک شرکت خاص دارویی از آن می توان استنشاق کرد و نکته جالب تر اینکه امضاکنندگان نامه‌های اخیر یا خارج از حوزه تخصصی دارویی بوده یا سالها از آن دور بوده‌اند و یا اصلا خاک این حوزه را نخورده‌اند.

در نکوهش انحصارطلبی همین بس که امیرمومنان علی(ع) در بخشی از نامه‌های خود با اشاره به ویژه‌خواری و اصرار برخی بر انحصارطلبی در قدرت و ثروت معتقدند: این عمل زشت و مجرمانه و گناه و ظلم تنها به حوزه اقتصادی محدود نخواهد شد، بلکه دیگر حوزه‌های زندگی فرد و جامعه را به شدت تحت تاثیر آثار زیانبار و مخرب قرار خواهد داد.

 ایشان می‌فرمایند: الاِستِئثارُ يوجِبُ الحَسَدَ، وَ الحَسَدُ يوجِبُ البِغضَةَ، وَ البِغضَةُ توجِبُ الاِختِلافَ، وَ الاِختِلافُ يوجِبُ الفُرقَةَ، وَ الفُرقَةُ توجِبُ الضَّعفَ، وَ الضَّعفُ يوجِبُ الذُّلَّ، وَ الذُّلُ يوجِبُ زَوالَ الدَّولَةِ وَ ذَهابَ النِّعمَةِ؛ ویژه‌خواری و انحصارطلبى، حسادت مى آورد و حسادت، دشمنى و دشمنى، اختلاف و اختلاف، پراكندگى و پراكندگى، ضعف و ضعف، زبونى و زبونى، زوال دولت و از ميان رفتن نعمت .( شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد: ج ۲۰ ص ۳۴۵ ح ۹۶۱.)

گروهی خاص که تنها بخشی از صنعت بزرگ و پرقدمت داروسازی را برعهده گرفته اند  دچار توهم پدرخواندگی و بزرگ بینی در این عرصه شده اند تا آنجا که در  بحث تخصیص ارز و قیمت گذاری نسخه های  عمومی برای کل صنعت داروی کشور می پیچند و خود مختار در جزایر خودساخته با ارز دولتی، کالا وارد یا تولید کرده و خود نیز مستقل قیمت گذاری می کنند.

و جای تعجب آنکه با این وجود برای فعالان دیگر این عرصه و حوزه هیچ ارزش و پایگاه اجتماعی قایل نبوده و با این توهّم که هرهنرو پیشرفتی دراین صنعت، منحصر به آنان است، مانع بهره گیری از توان کار آفرینان  و مشارکت دیگران در این صنعت می شوند.

بسیار روشن است که  صنعت و بازار دارویی کشور و در پی آن دسترسی مردم به دارو در ماههای آینده در شرایط پرتلاطمی قرار خواهد گرفت و به طور مسلم  تمامی صنایع اعم از دولتی و خصوصی تنها با مشارکت یکدیگرو دوری از انحصارطلبی می توانند سربلند از بحران پیش‌رو خارج شوند.

اگرچه مشخص نیست نامه ی  بعدی با همان ادبیات همیشگی و تهمت زنی نسبت به شرکت های نوپا و جوان دانش بنیان دارویی این بار با امضای چه کسانی و به دست چه کسی می رسد اما در صنعت؛ هیچ یک از واحدهای صنعتی جای دیگری را تنگ نکرده است. آنچه در این برهه و نقش یک واحد صنعتی به ویژه در حوزه ی دارو را برجسته می سازد توانمندی و شکوفایی متخصصان نجیب این مرز و بوم است که به دور از هر گونه سفسطه و هیاهو مجدانه و سخت کوش در این عرصه گام برمی دارند.

و سخن آخر اینکه به زمین افتادن هیچ یک از واحدهای صنعتی داروی کشور در زورآزمایی های مقطعی و حاشیه سازی برای مسوولان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو به ویژه در شرایط حاضر به نفع هیچ کس نیست. خصوصا به نفع همان مردمانی که هر بار سنگ آنان سخت برسینه ‌کوبیده می‌شود.