حکمرانان؛ جامعه را به سمت تقدس‌گرایی بنگاه‌های بزرگ سوق می‌دهند

سالم خبر: اگر صد برنامه توسعه هم بنویسیم تا زمانی که فرهنگ و رفتار خود را اصلاح نکنیم، هیچ توسعه ای اتفاق نمی افتد.

عباس کبریایی زاده، نایب رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی در سومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی در خصوص علل فراگیر نشدن ادغام و تملیک (M&A) در هلدینگ های دارویی به ویژه هلدینگ تی‌پی‌کو سخن گفت.

وی ابتدا با اشاره به اینکه ما در مورد خرید راهبردی گاه دچار اشتباه علمی می‌شویم، اظهار داشت: خرید راهبردی در نظام سلامت خرید کالایی نیست بلکه خرید خدمت است. کالا جزیی از خدمت است. بنابراین در خرید راهبردی بیش از هر چیزی این گایدلاین‌هاست که در تصمیم‌گیری خرید راهبردی از سوی یک حکومت و حکمران ایفای نقش می‌کند.

کبریایی زاده افزود: بنابراین اشتباهی که در بیمه ها و وزارت بهداشت بسیار شایع است اینست که در حالی اقدام به خرید کالایی می‌کنند که به حاصل و outcome این خرید کالایی توجه نمی‌کنند. به طور مثال آیا مثلا معاونت بهداشت وزارت بهداشت و درمان  که قطره زینک یا A+D یا مولتی ویتامین را با این قیمت خریداری می‌کند متناسب با outcome آن است؟ بنابر این به نظرم باید در خرید راهبردی این اشتباه را اصلاح کنیم.

وی همچنین با بیان اینکه اقتصاد در هر جامعه ای برگرفته از تفکرات در درجه اول عامه‌ی جامعه و بعد حکمرانان آن جامعه است گفت: ما نمی‌توانیم مقوله های اقتصادی را که سرمایه گذاری، جزیی از آن تلقی می شود، از ارزشهای ذهنی حکمرانان جدا کنیم. جامعه ما با تفکر خرده مالکی شکل گرفته است بنابراین در جامعه ای با این سبک تفکر و حکمرانانی که برای خرده مالکی صحه می گذارند و خرده مالکی را ترویج می کنند باعث می شود که یک سری شواهد و مدارکی نیزبه دست آید که اینها را تایید کند.

رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ادامه داد: من موقعی که مدیر سازمان تامین اجتماعی بودم یکی از صاحبان صنایع در حوزه سرامیک از یزد آمد و درملاقاتی که با ما داشت اظهارداشت که هلدینگ شما کارخانجات سرامیک مرا خریداری کند. گفتم استراتژی ما در حال حاضر برپایه‌ی واگذاری شرکت‌هایمان است چرا باید کارخانجات شما را خریداری کنیم او در پاسخ گفت؛ من قدم بلند شده است و باید یا از سر کوتاه شوم یا از پا.

این تفکر در سرمایه گذاری بخش خصوصی باید تفکر بسیار نگران کننده ای برای حکمرانان ما محسوب شود. حکمرانان ما  باید این وحشت و هراس آشکار در چشمان تولید کنندگان ثروت را جدی بگیرند. اگرچه این پدیده خود زیرساخت اجتماعی و هم زیر ساخت حکومتی دارد.

وی افزود: شما وقتی به هند سفر می کنید با استاندار فلان استان و مردمی مواجه می شوید که یک سرمایه گذاری را که توانسته است  12 هزار شغل ایجاد کند را خدای خود می دانند. ضمن آنکه حکمرانان نیز خود را بنده آن تولید کننده ثروت می دانند. این ارتباط و مواجهه ی مردم و حکمرانان  با سرمایه گذار در این کشور را ده‌ها بار با چشمان خود مشاهده کرده ام. در این رابطه تولیدکنندگان و بهره ور سرمایه و ثروت برای حکمرانان و مردم از جایگاه مقدسی برخوردارند. بنابراین ما بیش از اینکه در واقع نیازمند این باشیم که شعار بدهیم، سمینار برگزار کنیم وفقط حرف بزنیم به اعتقاد من نیاز به صداقت داریم با خود صادق باشیم. ما تبدیل به یک جامعه ی خود فریب شده ایم این جامعه خود را فریب می دهد اطرفیان را نیز فریب می‌دهد.

کبریایی زاده با طرح این سوال که ما با خسروشاهی چه کردیم و چه کسی در حال حاضر جرات دارد خسروشاهی باشد، عنوان کرد: همین امروز چه بلایی سر مهبودی می‌آوریم؟ خودمان را فریب ندهیم. مردم را خود ما  با تفکر ضد تولید ثروت بالا آوردیم. در واقع تولید کننده‌ی  ثروت و ملی را زالو تصور کردیم و وقتی چنین تفکری را در جامعه و مردم شکل می دهیم بطور مسلم نمی توانیم بیش از این انتظار داشته باشیم.

وی با طرح این سوال که چرا تامین اجتماعی؛ هلدینگ های دارویی به ویژه تی پی کو نتوانست در زمینه ادغام و تملیک کاری کند؟ توضیح داد: زمانی که من رییس هیات مدیره تامین اجتماعی بودم وتی‌پی‌کو هم جزوی از آن بود ما در هیات مدیره تصویب کردیم که 148 شرکت آماده ی واگذاری بشوند این مصوبه به شصتا ابلاغ شد. رییس هیات مدیره‌ی وقت شصتا، دکتر عبدالعلی زاده بودند که قبلا وزیر بودند، فرد قدرتمندی  بودند، ضمن آنکه از راس تا درون نظام فردی مقبول بود اما با این وجود ایشان جرات نکردند چنین کاری را انجام دهند.چرا؟ برای اینکه ما نمی توانیم قواعد اقتصادی را نادیده بگیریم. یکی از دلایل عمده نیز این بود که ارزش روز تمام این شرکت ها از ارزش دارایی هایشان کمتر بود.

رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی همچنین افزود: به طور مثال ارزش روز امروز کیمیدارو حدود 200 تا 250 میلیارد تومان است در صورتی که ارزش دارایی های آن فقط زمین، کارخانه و ساختمان  به جز دارایی های نامشهود آن، بالغ بر 1500 میلیارد تومان است چه کسی جرات دارد در چنین ساختارهایی چنین شرکت هایی را واگدارکند.چرا؟ برای اینکه شما ساختار مالکیت تان ساختار مالکیت همگن نیست یعنی کیمیدارو را شما 36 درصد سهم دارید و مابقی متعلق به چند نهاد دیگر است.امکانات ادغام بحث های خاص خود را داراست.

وی گفت: ممکن است سیاست های هم افزایی را که نامش را Merging یا ادغام نمی‌توان گذاشت، بتوان اجرا کرد. به طور مثال شرکت رازک و پارس دارو تصمیم بگیرند آسپرین تولید نکنند اما با نگاهی به سبد و مدل مدیریتی و اداره‌ی آنها به وضوح به این نتیجه می رسید که نمی توانید با بسترهای موجود چنین سیاست هایی را اجرا کنید.

کبریایی زاده همچنین در مورد چالش های هلدینگ تی‌پی‌کو گفت: اگر موضوع Effective Structure For Pharmaceutical industry را دنبال کنید مقالات بسیاری در این باره می توان یافت که اگر می خواهید Pharmaceutical industry را خوب و تاثیرگذار اداره کنید باید چه ساختارها و بسترهایی داشته باشید. مهمترین نکته ای که در این زمینه مورد تاکید است اینست که شرکت هایی که بخواهند براساس این روند پیش بروند باید حرف نویی برای آینده داشته باشند. شما در هلدینگ تی‌پی‌کو ملاحظه می کنید که 13 سرمایه گذاری و 13 R&D وجود دارد اما سوال اینجاست که آیا شما می توانید آنها را ادغام کنید. یکی از شرایط ادغام اینست که ساختار مدیریت تان واجد اختیار و پایدار باشد. وقتی در مدت ده سال هلدینگ تی‌پی‌کو 9 مدیر عوض می کند و برخی سازمان های مشابه در طول ده سال 12 مدیر عوض می‌کنند بطور مسلم نمی توانند بر ادغام و تملیک متمرکز باشند.

وی افزود: ساختار دیگری که روی آن خیلی مانور می دهند امکانات تاثیرگذار برای تولید است. R&D و Effective  برای production است شما ملاحظه می کنید یک شرکت یک ماشین پرس قرص با ظرفیت تولید یک میلیارد در سال خریده است همزمان یک شرکت دیگر هم همین دستگاه را می خرد و با استدلال های خاص خود که نمی‌توانید مانع شان شوید. یکی از این استدلال‌ها بالا بودن هزینه سربار در قیمت تمام شده است.
 
کبریایی زاده با بیان اینکه ما کشور بسیار گرانی هستیم گفت: اینکه ما می گوییم انرژی در کشور ارزان است این خبرها نیست. ما کشوری هستیم با هزینه های سربار بر قیمت تمام شده که این میزان افزایش در تولید دارو 30 درصد است. به طور مثال شرکتی که مثل رازک می گوید قرص لوزارتان را خود پرس نمی زند و این کار را به داروپخش محول می کند. اما چون هزینه سربار داروپخش بالاست قیمت تمام شده برای رازک افزایش می یابد. بنابراین شما را در هیات مدیره قانع می کنند که اگر ماشین پرس قرص را خود خریداری کنند به نفع است چون به جای اینکه برای پرس هر قرص در داروپخش 85 تومان هزینه کنند در صورت خرید دستگاه پرس قرص این هزینه به میزان 65 تومان کاهش می‌یابد. پس مصلحت در خرید این دستگاه است.

وی همچنین تاکید کرد که تمام اتفاقاتی که تاکنون در حوزه‌ی تولید در جامعه افتاده است در یک کلام بازمی‌گردد به شکل حکمرانی حکمرانان که چگونه جامعه را به سمت تقدس گرایی تولید ثروت های کلان و بنگاههای بزرگ در کشور می‌برند. سنگ‌پرانی‌هایی که بنگاههای بزرگ به سرمایه گذاران و مولدین ثروت بزرگ در کشور می‌کنند باید تقبیح شود. اگر امروز ما با خجالت می گوییم موسسین اوبر UBER خانواده خسروشاهی بودند و خسروشاهی ها  را ما از این مملکت بیرون کردیم ریشه در همین دیدگاه دارد. اگر الان هم شرکتی بزرگ شود شرایط به گونه ای برای او رقم می خورد که فراری شود. بنابراین ما حکمرانان مان که خود جزیی از آن هستیم باید به مقدس دانستن تولید ثروت بها بدهیم.

کبریایی زاده در پایان تصریح کرد من جمله ای را یک روز خدمت آقای خاتمی رییس جمهوری وقت گفتم؛ اینکه شما الان جرات می کنید با تک‌تک هنرمندان و هنرپیشه ها عکس یادگاری بگیرید، اگر یک روز جرات کردید تولید کنندگان ثروت و صاحبان کارخانه های بزرگ را بغل دستتان بنشانید و به شما برچسب زده نشود و روزنامه هایی را که با نادانی کشور را به نابودی کشاندند را کنترل کنید آن موقع می توانیم بگوییم که کشور در مدار توسعه قرار می گیرد. اگر صد برنامه توسعه هم بنویسیم تا زمانی که فرهنگ و رفتار خود را اصلاح نکنیم هیچ توسعه ای اتفاق نمی افتد.