سهم ایران از بازار دارویی چهان بسیار کوچک و خرد است

سالم خبر: چالش‌هایی که صنایع دارویی کشور امروز در دوره‌ی سخت تحریم و قبل تر فارغ از فشارهای تحریم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، کشورهند سه دهه پیش با آن دست به گریبان بود. اما اینکه چه اتفاقی می‌افتد که هند پس از 28 سال تبدیل به بزرگترین تولید کننده داروهای ژنریک در جهان می‌شود و در کشور ما هنوز ذینفعان و دست اندرکاران این صنعت درگیر خط کشی‌ها و ارزیابی‌ها و دادن نمره قبولی به یکدیگرند، خود جای تامل و تعمق بیشتردارد.

به گزارش سالم خبر؛ توهم تولید صد درصدی دارو در داخل کشور و حتی تولید برندهای داخلی در شرایط پرفشار تحریم در کنار شعاراولویت تامین داروی موردنیاز مردم، اندکی نامانوس و با لمس تضاد منافع در این زمینه در کنار یکدیگر همنشینی ندارند ضمن آنکه تجویز برخی نسخه‌ها حکم آزموده های به خطا رفته ای است که کشورهای دیگر آن را قبلا آزموده اند و دیگر کارساز نیست.

سیاست گذاران و مشاوران آنان در نظام دارویی کشور قبل از هر گونه ارائه‌ی ایده ی جدید، صرفنظر از تامین دارو برای مردم در شرایط حاد فعلی جا دارد که نخست قبل از ایده های آرمانگرایانه به جایگاه بازار دارویی کشور در جهان نظاره کرده و مشکلات ساختاری آن را بررسی کرده تا این واقعیت روشن شود که در کدام جایگاه در سطح جهان ایستاده ایم و  پس از آن برای آینده و پیشرفت این صنعت تصمیم گیری کنند.

امیرحسن تکیان مدیر گروه سلامت جهان و سیاستگذاری و معاون بین الملل دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران در نشست تاثیر آزادسازی نرخ ارز دارو و ملزومات پزشکی بر عدالت در سلامت با اشاره به نرخ سودآوری صنایع دارویی در جهان در مورد وضعیت کشور ما گفت: براساس آمار مجله فوربس، سودآوری صنعت دارو در سال 2016 در میان صنایع مختلف جهان در زمینه داروهای ژنریک رتبه ی نخست را داشته است و در زمینه داروهای تجاری رتبه چهارم را به خود اختصاص داده است. رشد بازار دارویی در جهان در فاصله 2013 تا 2017 تقریبا سالیانه حدود 2/5 درصد را تجربه کرده است.  ضمن آنکه در سال 2018 ارزش بازار دارویی کل دنیا 2/1 تریلیون دلار امریکا بوده که این رقم چیزی حدود 2/8 برابر GDP ایران است.

وی با بیان اینکه بعضی از شرکتهای داروسازی دنیا به تنهایی از اقتصاد ملی برخی کشورها بزرگترند و این نشان دهنده این است که این صنعت  تاثیر بسیار بزرگی در اقتصاد دنیا دارند، افزود: پیش بینی می شود تا سال 2024 یعنی حدود 5 سال آینده، ارزش بازار دارویی دنیا به 1/8تریلیون دلار برسد.

تکیان با اشاره به جایگاه ایران عنوان کرد: سال 2015 از لحاظ رتبه بندی BMI صنعت دارویی ایران در مکان شانزدهم فضای کسب و کار و صنعت دارودر منطقه خارمیانه و افریقا قرار داشته است.  اگر بخواهیم  ارزش بازار دارویی کشور را بنچ مارک و ارزیابی کنیم  نتایج نشان می دهد که در هشت ماهه ابتدایی سال 97 ارزش این بازار حدود 45 هزار میلیارد تومان بوده است. روند رو به رشد سرمایه گذاری در صنایع تولیدی دارویی ایران حاکی از آن است که  جذابیت های سرمایه گذاری به رغم همه مشکلاتی که این صنعت با آن رو به رو بوده افزایش یافته است به طوری که رشد متوسط سالانه سرمایه گذاری در این صنعت طی دهه 80 حدود 13 درصد رشد سالانه بوده است و رشد افزوده‌ی آن 9 برابر شده است.

وی همچنین تاکید کرد: اما نکته مهم آنکه با این وجود آمار و اراقام نشان می دهد که سهم ایران از بازار دارویی چهان چیزی حدود 0/25 درصد است که سهم بسیار کوچک و خردی است. مطالعات مختلفی هم در زمینه تاثیر نوسانات ارز بر صادارت دارو انجام شده است به طور مثال  نتایج یک مطالعه ای نشان می‌دهد که افزایش یک درصدی نوسانات نرخ ارز به طور متوسط می تواند 17 درصد از صادرات تجهیزات پزشکی و دارو را در کوتاه مدت کاهش دهد. یا مطالعه ی دیگری نشان داده است که نااطمینانی از نرخ ارز و واردات محصولات پزشکی و دارویی درایران تاثیر بسیارمنفی داشته است.

معاون بین الملل دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران همچنین با مقایسه وضعیت مشابه صنعت داروی کشور با کشورهای دیگر عنوان کرد: ما سعی کردیم ببینیم چه کشورهایی مانند ایران بحث آزاد سازی نرخ ارز برای دارو برایشان مطرح بوده است. یکی از کشورهایی که در حال حاضر درصنایع داروسازی بسیار مطرح است کشور هندوستان است که تا سال 1991 نرخ ارز ثابت را برای نظام دارویی خود داشته است تا سال 1992 حدود 27 تا 28 سال پیش سیستم مدیریت نرخ ارز آزاد را آغاز کرد که این مساله منجربه این شد که در فاصله سال های 2001 تا 2005 رقابت پذیری محصولات دارویی در هند در بازارهای جهانی افزایش پیدا کرد به طوری که این کشور در سال 2017 به میزان 33 میلیارد دلار دارو فروخته است .

وی تاکید کرد که هندوستان در حال حاضر بزرگترین تولید کننده داروهای ژنریک در دنیاست و پیش بینی می شود که تا سال 2020 چیزی حدود 55 میلیارد دلار صادارت و تولید داروی هند باشد و اینها همه نشان دهنده ای این است که تجربیاتی که در کشور و جهان وجود دارد که نرخ ارز می تواند برصادارت دارو و بر دسترسی و قیمت دارو تاثیر داشته باشد.