علیرضا استقامتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران و هیات مدیره انجمن دیابت گابریک:
هشدار درباره آزادسازی ارز داروهای حیاتی؛ انفجار قیمت انسولین بیماران را زمین‌گیر می‌کند
تاریخ انتشار :
پنجشنبه ۸ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۲۷
کد مطلب : ۲۰۰۶۳
علیرضا استقامتی، رئیس دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران و رئیس هیات مدیره انجمن دیابت گابریک در نشست تخصصی سیاستگذاری بازپرداخت در نظام سلامت ایران با بیان این مطلب، اظهار داشت: بیماری دیابت امروز به‌طور کامل به یک اپیدمی جهانی تبدیل شده است؛ شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین بیماری مزمن جهان است. بیش از ۵۳۰ میلیون نفر در سراسر دنیا به دیابت مبتلا هستند و جمعیت افراد پیش‌دیابتی نیز دست‌کم دو تا سه برابر این رقم برآورد می‌شود؛ یعنی میلیون‌ها نفر در مسیر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
وی افزود: اکنون از هر ده نفر، یک نفر در جهان مبتلا به دیابت است و اگر روند کنونی ادامه یابد، طی چند سال آینده شمار مبتلایان ممکن است به بیش از ۷ تا ۸۰۰ میلیون نفر برسد. هزینه‌های ناشی از دیابت نیز بسیار سنگین است؛ به‌گونه‌ای که بیش از یک تریلیون دلار در سال از منابع جهانی صرف مدیریت و درمان این بیماری می‌شود.
استقامتی همچنین گفت: حتی
وی همچنین با اشاره به چالش‌های کودکان مبتلا به دیابت تصریح کرد: کودکانی پنج، هفت یا هشت ساله که روزانه باید چندین بار قند خون خود را اندازه‌گیری کنند و گاه نیاز به پمپ انسولین دارند. این کودکان باید روزی چند بار قند خود را چک کنند تا بتوان وضعیتشان را تنظیم کرد. اما در دنیا برای چنین کودکانی چه می‌کنند؟ در بسیاری از کشورها، این بیماران تحت پوشش کامل بیمه‌ای قرار دارند و از فناوری‌های نوین برای کنترل دیابت استفاده می‌شود.
استقامتی ادامه داد: با این حال، در کشور ما گاهی از سوی برخی مدیران و مسئولان محترم گفته می‌شود که «شما به دنبال درمان‌های لاکچری هستید». اما آیا واقعاً می‌توان چنین سخنی را پذیرفت؟ آیا می‌شود خود را جای مادری گذاشت که فرزند هفت‌ساله‌اش شب‌ها خواب ندارد، چون ممکن است هر لحظه قند خونش افت یا افزایش پیدا کند؟ آیا می‌توان درد و اضطراب مادری را درک کرد که فرزندش به دلیل دیابت نمی‌تواند مانند سایر کودکان، زندگی معمولی
وی با طرح این سوال که در چنین شرایطی چه باید کرد؟ افزود: چگونه می‌توان این کودکان و خانواده‌هایشان را حمایت کرد؟ آیا می‌توان از کودکی که روزانه باید چهار بار تزریق انسولین انجام دهد و هفت تا هشت بار نوک انگشتش را برای اندازه‌گیری قند خون سوراخ کند، انتظار داشت بدون حمایت ادامه دهد؟
استقامتی تاکید کرد: واقعیت این است که ما هنوز از یک پوشش بیمه‌ای مطلوب و ساده برای بیماران دیابتی برخوردار نیستیم. نیاز به خدمات کافی، حمایت مالی و فراهم‌سازی تجهیزات مناسب برای این بیماران، به‌ویژه کودکان، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. این بیماران و خانواده‌هایشان نباید تنها بمانند؛ چراکه دیابت تنها یک بیماری جسمی نیست، بلکه آزمونی سخت برای تاب‌آوری خانواده‌ها، نظام سلامت و وجدان اجتماعی ما است.
وی ادامه داد: یک نکته مهم دیگر، بحث قیمت و هزینه‌های روزافزون درمان دیابت است. دیابت، یک بیماری حیاتی است؛ درمان آن نه انتخابی، بلکه شرط زنده ماندن بیمار است. با این حال، هر روز بیماران با افزایش قیمت داروها و تجهیزات حیاتی مواجه‌اند. روش‌های درمانی قدیمی دیگر پاسخ‌گو نیستند، اما دسترسی بیماران به درمان‌های جدید و مؤثر هم به دلیل نبود سیاست‌های درست و پایدار با چالش روبه‌روست. از سوی دیگر،
استقامتی همچنین تاکید کرد: ما در کشور حتی در تأمین ابزارهای تشخیص و کنترل قند خون برای کودکان و بیماران دیابتی با مشکل مواجه‌ایم. این ابزارها، وسایل «کمک‌درمانی» هستند اما نبودشان می‌تواند زندگی بیماران را مختل کند. وقتی بیمار نتواند قند خون خود را مرتب کنترل کند، عملاً درمانش ناقص می‌شود و عوارض سنگینی در پی خواهد داشت. اگر به‌درستی از این بیماران مراقبت نکنیم، جمعیت دیابتی‌ها که هم‌اکنون نیز بسیار بالاست به‌سرعت افزایش خواهد یافت و نظام سلامت را با بحرانی جدی روبه‌رو خواهد کرد.
وی اظهار نگرانی کرد که از جنبه درمانی هم مشکلات فراوانی وجود دارد. هزینه داروها و تجهیزات بالا است و بسیاری از خانواده‌ها توان پرداخت آن را ندارند. بیماران دیابتی معمولاً علاوه بر کنترل قند، به دلیل ابتلا به بیماری‌های همراه مانند فشار خون بالا و چربی خون، ناچار به مصرف چندین نوع دارو هستند؛ گاهی تا ۲۰ قرص در روز. این حجم از هزینه و دارو، بار مالی و روانی سنگینی بر دوش بیماران و
استقامتی اضافه کرد: واقعیت این است که اگر امروز برای پیشگیری و مراقبت مؤثر از بیماران دیابتی سرمایه‌گذاری نکنیم، فردا با هزینه‌هایی روبه‌رو خواهیم شد که پرداخت آن‌ها برای نظام سلامت کشور ممکن نخواهد بود. روند ابتلا به دیابت در کشور فزاینده و پرشتاب است؛ و اگر اکنون برای مهار آن اقدام نکنیم، در آینده نه‌چندان دور، با موجی از بیماران و عوارض غیرقابل‌مدیریت مواجه خواهیم شد. به بیان دیگر، امروز هزینه پیشگیری نکردن از دیابت، چند برابر درمان آن در آینده است.
وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین محورهایی که باید به آن پرداخته شود، بحث آموزش در حوزه دیابت است، اظهار داشت: آموزش، صرفاً نشستن در کلاس و گوش دادن به حرف پزشک نیست؛ بلکه نخستین و اساسی‌ترین رکن در مدیریت بیماری به‌شمار می‌رود. همان‌طور که اشاره شد، جمعیت مبتلایان به دیابت بیش از دو برابر جمعیتی است که تنها در آمار رسمی ثبت شده، و اگر آموزش جدی گرفته نشود، این عدد همچنان افزایش خواهد یافت.
استقامتی تاکید کرد: در حال حاضر، در کشور ما آموزش بیماران دیابتی رایگان است و هیچ مبلغی بابت آن از بیماران دریافت نمی‌شود، اما این به‌هیچ‌وجه کافی نیست. آموزش باید از جنبه‌های گوناگون و به‌صورت نظام‌مند دنبال شود؛ برای این کار، نیاز به نهادهای تخصصی داریم که آموزش دیابت
وی ادامه داد: به همین دلیل، پیشنهاد می‌شود که در گام نخست، آموزش بیماران و خانواده‌ها در صدر اولویت‌ها قرار گیرد و در گام دوم، مراقبت‌های ضروری و حیاتی برای مبتلایان فعلی تقویت شود. این دو اقدام در حقیقت نوعی سرمایه‌گذاری برای آینده سلامت جامعه است. اگر نگاهی به گایدلاین‌های بین‌المللی مراقبت از دیابت بیندازیم، خواهیم دید که در همه آن‌ها، پیش از اشاره به هر دارو یا روش درمانی، بخش نخست مربوط به آموزش (Education) است. آموزش، زیربنای درمان مؤثر است. ما باید آموزش را جدی بگیریم و برای آن یک کریکولوم (برنامه آموزشی) استاندارد ملی طراحی کنیم.
استقامتی همچنین با بیان اینکه در زمینه آموزش گروه‌های فعال در شهرهای کوچک و مناطق کمتر برخوردار نیز می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند. بسیاری از تیم‌های داوطلب و متخصص در شهرستان‌ها آماده‌اند تا آموزش‌های پایه‌ای و ضروری دیابت را به بیماران منتقل کنند. در کنار آموزش، باید به حمایت‌های اجتماعی نیز توجه کرد. اگر فرد مبتلا از شغل مناسب، حمایت خانوادگی و اجتماعی برخوردار نباشد، احتمال موفقیت در کنترل بیماری کاهش می‌یابد. بنابراین، سیاست‌گذاری‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که ابعاد اجتماعی و اقتصادی بیماری دیابت نیز دیده شود.
