سالم خبر: در اکثر حوزه های تصمیم‌گیری در حالی از شفافیت و لزوم وجود آن سخن به میان می‌آید که از آن به شدت هراس داریم و اگر کسی واقعا تصمیم بگیرد شفاف کار کند آنچنان درگیر حاشیه‌اش می‌کنند، که یا برود یا ساکت شود.

سالم خبر: در اکثر حوزه های تصمیم‌گیری در حالی از شفافیت و لزوم وجود آن سخن به میان می‌آید که از آن به شدت هراس داریم و اگر کسی واقعا تصمیم بگیرد شفاف کار کند آنچنان درگیر حاشیه‌اش می‌کنند، که یا برود یا ساکت شود.

اکبر عبدالهی اصل عضو هیات علمی گروه اقتصاد و مدیریت داروی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره ضرورت تغییر الگوهای خود در حوزه مدیریت سلامت و مدیریت دارو با بیان این مطلب به سالم خبر گفت: در جهان امروز تغییرات بسیار سریع در حال وقوع هستند و این تغییرات معطل عدم تصمیم گیری‌ها و تصمیم گیری‌های کند ما نمی‌شوند؛ از زمانی که انسان ها برای زندگی از غار به مزرعه آمدند ده ها هزار سال طول کشید اما تا زمانی که در مزارع پشت کمباین ها نشستند چند صد سال طول کشید. از آن به بعد فقط چند دهه زمان لازم بود تا کنترل مزارع از پشت کامپیوترها انجام شود و از حالا زمزمه های کنترل مزارع از طریق هوش مصنوعی و موبایلها به گوش می‌رسد.

وی همچنین افزود: حوزه مدیریت سلامت و مدیریت دارو نیز خارج از این الگو نبوده و تغییرات شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه ایجاب می‌کند که مدیران و تصمیم‌گیران خود را وفق داده و  تصمیمات عاقلانه متناسب با سرعت تغییرات اتخاذ کنند. عدم تطابق در این مورد نه تنها نارضایتی اجتماعی را بالا می‌برد بلکه فاصله اعتماد بین مردم و حاکمیت را زیادتر می‌کند و این موضوع در طولانی مدت می‌تواند به بحران تبدیل شود.

عبدالهی اصل با اشاره به اینکه مصداق‌های بسیاری از این موضوعات در حوزه دارو و سلامت کشور وجود داشته و دارد که از آن درس گرفته نمی‌شود، عنوان کرد: در هر سه دهه 70، 80 و 90 (سال 68، 79 و 92) در شرایط بحرانی نرخ ارز دارو تک قیمتی شد و در هر سه مقطع با اینکه مخالفتها و واهمه‌هایی از آزادسازی وجود داشت، هم فساد و رانت کاهش یافت، هم توسعه صنعت بیشتر شد و هم دسترسی مردم به داروهای مورد نیاز بیشتر شد این درحالیست که اکنون با آزادسازی و شفافیت نرخ ارز مخالفت می‌شود و برای هر شرکت چندین پلیس و بازرس می‌گمارند که خطایی رخ ندهد.

وی همچنین افزود: در  هر سه دهه 70، 80 و 90 سامانه‌های جامعی برای ایجاد شفافیت و ارائه امار و ارقام طراحی و اجرا شده و هر کدام در زمان خود مخالفین و موافقین بزرگی برای اجرا داشتند. طبیعی است که با پیشرفت زمان سامانه‌ها نیز بزرگتر و پیچیده تر شدند و انتظارات نیز از آن بالاتر رفت اما الان اصرار داریم که سامانه ها ایراد دارد و بهتر است برگردیم به دهه‌های قبل!

هیات علمی گروه اقتصاد و مدیریت داروی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد که در همه دهه های گذشته تامین برخی داروها با مشکل روبه‌رو شده و راهکارهای مختلف تامین در شرایط خاص آزمون شده است و کمترین کمبودها در دوره‌ای بود که از کمبود پیشگیری شده نه درمان. ضمن آنکه پیشگیری از کمبود فقط با دخالت کمتر در امور اقتصادی شرکت‌ها رخ می‌دهد نه با ایجاد فوریتی و تک نسخه ای و رانت دولتی و خصوصی!

وی افزود: در دنیای کنونی که پزشکی 4p جایگزین پزشکی رایج می‌شود، AI, DL, ML جایگزین بسیاری از کارشناسان و فرایندهای تصمیم‌گیری می‌شود، در جامعه‌ای که آموزش، به سمت فضای مجازی سوق پیدا می‌کند، در محیطی که فضای مجازی توانایی مدیریت افراد و گروه‌ها را بدست می‌گیرد و در محیطی که قطعی کوتاه از شبکه جهانی همه چیز را متوقف می‌کند، مدیران، کارشناسان و تصمیم سازان‌کشور تاکی می‌توانند خود را پشت دیوارهای بلند دیوان‌سالاری مخفی کنند، تا کی می‌توانند آمارها را در کشوهای میزهایشان قفل کنند و یا سعی کنند با استفاده از captch اطلاعات را قطره چکانی آزاد کنند، تا کی می‌توان ‌کمیسیون‌ها، کمیته‌ها، را پشت درهای بسته برگزار کرد و فرایندها را گنگ نگه داشت، تا مبادا مورد سوال قرار گیریم.

عبدالهی اصل تاکید کرد که ما در حالی از شفافیت و لزوم وجود آن صحبت می‌کنیم که واقعا از آن هراس داریم و اگر کسی واقعا تصمیم بگیرد شفاف کار کند آنچنان درگیر حاشیه‌اش می‌کنند، که یا برود یا ساکت شود.

وی تصریح کرد: جالب اینجاست که مدعیان سیاسی شفافیت در کشور نیز به جای تاکید بر اجرای قانون دسترسی آزاد به اطلاعات و ترغیب سیستم‌ها به گزارش‌دهی مناسب و ارائه آمار صحیح به مردم، سعی بر مچ گیری‌های سوگرایانه برای تخریب رقبای سیاسی دارند.

عبدالهی افزود: از آنجا که ما معمولا در همه چیزمان دچار افراط و تفریط هستیم، اصرار به شفافیت به معنی دسترسی آزاد به هر گونه اطلاعات محرمانه یا ذی قیمت فردی نیست و در این زمینه می‌بایست وسواس خاصی داشت.