سالم خبر: پایداری قوانین و بخشنامه های حوزه دارو می تواند بستر سالم و شفافی برای توسعه این صنعت در کشور باشد تغییرات لحظه ای فعالیت های شرکت های داروسازی کشور را با مشکل مواجه می کند.

سالم خبر: پایداری قوانین و بخشنامه های حوزه دارو می تواند بستر سالم و شفافی برای توسعه این صنعت در کشور باشد تغییرات لحظه ای فعالیت های شرکت های داروسازی کشور را با مشکل مواجه می کند.

پویا فرهت، مدیرعامل گروه دارویی تامین (تی‌پی‌کو) در گفت و گویی با سالم خبر که در ویژه نامه صنعت داروی روزنامه شرق منتشر شد با بیان این مطلب افزود: مهمترین شیوه سیاست گذاری و حمایت از صنعت داروی کشور اینست که قوانین و بخشنامه ها پایدار باشند و شرکت‌ها براساس آن الزامات بدانند که تکلیف‌شان چیست و چگونه باید کار کنند، تغییرات لحظه ای فعالیت شرکت‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.

وی درمورد دیدگاه برخی کارشناسان اقتصادی و حتی مسوولان در سطوح مختلف حاکمیتی و نه لزوماً منتفعین بخش خصوصی که معتقدند؛شرکت‌های دولتی و شبه دولتی به دلیل آن‌که مدام در معرض جابه‌جایی‌های مدیریتی قرار دارند، نمی‌توانند مشی و استراتژی بلندمدت خاصی را دنبال کنند، اظهار داشت: اولاً آفت مدیریت در بخش‌های دولتی یا عمومی، همین تغییرات پی در پی است؛ و ثانیاً تردیدی نیست که تلاش برای سرمایه‌گذاری‌های جدید، حمایت و میدان دادن به بخش خصوصی، نه فقط در حوزه دارو که در همه بخش‌های اقتصادی می‌تواند مفید به فایده باشد. اما شرکت‌های دولتی یا عمومی، قانون‌گذار یا رگولاتور نیستند که برای فعالیت سایر رقبا و به‌ویژه بخش خصوصی ایجاد محدودیت کنند.

مدیرعامل گروه دارویی تامین (تی‌پی‌کو) افزود: اتفاقاً شرکت‌های گروه اول همواره با محدودیت‌هایی مواجه‌اند که بخش خصوصی هرگز با آن مواجهه‌ای ندارد؛ به طور مثال در بحث قیمت‌گذاری، بخش خصوصی همیشه توانسته برای محصولات خود، قیمت‌هایی به‌مراتب بالاتر بگیرد؛ یا در زمینه دریافت مطالبات هم، بخش خصوصی پیشروتر از شرکت‌های دارویی عمومی بوده است! هر بیمارستانی که مطالبات آن‌ها را تسویه نکند، آن‌ها قادرند از فروش کالا به آن مجموعه خودداری کنند. تولید هر دارویی که برای ایشان صرفه اقتصادی ندارد، از سبد محصولات‌شان بیرون می‌رود، بنابراین تولید این نوع داروها هم بر عهده بخش عمومی قرار می‌گیرد تا بازار دارو دچار کمبود دارو نشود و قس علی هذا ....

غلبه وجه تامین داروی کشور بر سوددهی

وی ادامه داد: در یک داوری منصفانه، به مجموعه‌های عمومی نگاه کنیم که هرگز نمی‌توانند وارد چنین موضوعاتی شوند و قرار هم نیست که بشوند زیرا تکلیف‌هایی به‌مراتب سنگین‌تر بر دوش‌شان دارند و در مناسبات، بعنوان حامی رفتار می‌کنند. این‌جا رسماً وجه تامین داروی مورد نیاز جامعه، بر سوددهی آن غالب است. علاوه بر این، ما نمی‌توانیم به مدیران مجموعه‌ تضمینی بدهیم که به طور مثال تا پنج سال آینده در این پست خواهی بود، پس یک استراتژی بلندمدت تعریف، و روی آن کار کن و ...؛

فرهت با مثالی این مساله را اینگونه تشریح کرد: ما در سال گذشته مجبور بودیم دارویی را تولید کنیم که یک بیلیستر آن قرص مثلاً 200 ‌تومان می‌شد؛ یعنی هر قرص دانه‌ای 20 تومان! شما باورتان می‌شود که ما یک قرصی در ایران تولید کنیم که در این شرایط ارزش پول ملی، قیمتش فقط 20 تومان باشد؟! یعنی هر دانه‌ی قرص، قیمتش از یک شکلات یا حتی نخود و لوبیا کمتر باشد؟ بخش خصوصی می‌گوید؛ من چرا باید این محصول را تولید کنم؟ اگر این سوال، همه‌گیر شود و بخش عمومی هم پا پس بکشد، پس چه کسی کمبودهای بازار را تامین خواهد کرد؟

وی همچنین ادامه داد: از سوی دیگر بخش دولتی و عمومی در حال حاضر تقریباً از بازار بازرگانی دارو حذف شده‌اند و در بین  شرکت های بزرگ واردکننده‌ی داروی کشور، هیچ‌کدام، دولتی یا عمومی نیستند، در حالی‌که در این بخش در کوتاه مدت می‌توان به سود مناسبی دست یافت. بنابراین بگذارید نتیجه بگیریم که فرق بین شرکت‌های خصوصی و عمومی در کجاهاست و اتفاقاً از منظر سودآوری، بخش خصوصی فرصت‌هایی بسیار بیشتر در اختیار دارد.

در کنار تولید مسوولیت اجتماعی نیز داریم

مدیرعامل گروه دارویی تامین (تی‌پی‌کو) درمورد مسوولیت های اجتماعی این مجموعه در قبال سود و زیان بیمه شدگان عنوان کرد: به طور قطع ما نیز کار می‌کنیم که کسب درآمد کنیم و سود این عملیات را به 40 میلیون نفر بیمه‌شده برسانیم. باید تلاش کنیم وقتی این پیک جمعیتی به سن بازنشستگی رسید مشکل پرداخت ماهیانه بازنشستگی‌شان را نداشته باشیم. ولی یک سری مسوولیت اجتماعی هم داریم. هیچ وقت نخواهیم گفت که محصولی را به دلیل عدم صرفه اقتصادی تولید نمی‌کنم که کمبود ایجاد کنم و بعد مجبور بشوند به من قیمت بدهند. یا از ماده اولیه ای که به‌کیفیت آن مشکوک هستیم استفاده می کنیم فقط برای اینکه زیان نبینم.

وی همچنین در پاسخ به اینکه ارزش های سازمانی چقدر ضمانت اجرایی دارد و چقدر قائم به فرد است؟ اظهار داشت: ارزش‌های سازمانی تامین اجتماعی به گونه‌ای تعریف شده که عمل به آنها باعث جلوگیری از خطاهای خارج از عرف فردی و مدیریتی می شود. پس اصلاً ارتباطی به من نوعی ندارد. علاوه بر این، استانداردهای تعریف شده توسط سازمان غذا و دارو برای همه شرکت‌های دارویی یکسان است. همه شرکت‌های تولید دارو باید در خصوص کیفیت محصولاتشان پاسخگو باشند. اما ما در خود تی‌پی‌کو هم کمیته‌ی کیفی داریم که مسئولان فنی و مدیران کیفی شرکت‌ها، مرتب باید به این کمیته گزارش ‌دهند و کسب تکلیف کنند.

فرهت در مورد سیاست گذاری و استراتژی های بلندمدت و کوتاه مدت در شرکت های عمومی با توجه به مشکلات اقتصادی و سیاسی کشور گفت: من اصلا اعتقادی به استراتژی طولانی‌مدت ندارم و همیشه هم از استراتژی‌های کوتاه‌مدت استقبال کرده‌ام؛ یعنی یک ماهه، سه ماهه، شش ماهه و یکساله. همان‌طور که گفته شد ما در بستر اقتصادی ناپایدار از استراتژی بلند مدت استفاده نمیکنیم. مثلاً ممکن است امروز ناگهان مشکلاتی تازه برایمان بوجود بیاید که تا یک ماه پیش اصلا وجود خارجی نداشت. با این وصف، معتقدم با این محدودیت‌هایی که در بخش دولتی وجود دارد، عملکرد استخراج شده به‌مراتب کاراتر از عملکرد برخی از شرکت‌های خصوصی است. خدا رو شکر که شرکت‌های ما با تمام توان در حال تولید هستند و اساساً ظرفیت خالی هم ندارند.

وی در تشریح سیاست‌های خود برای توسعه تی‌پی‌کو توضیح داد: اول باید دید که توسعه را در چه چیزی میبینیم. "توسعه" می‌تواند در افزایش تعداد محصول شرکت‌ها، افزایش ظرفیت تولید یا افزایش تعداد شرکت‌ها تعریف شود. منطق می‌گوید در مقطعی که قرار است برنامه توسعه را تنظیم کنیم وضعیت شرکت‌ها را در نظر بگیریم.

فروش بی کیفیت تاکنون نداشته ایم

مدیرعامل تی‌پی‌کو همچنین ادامه داد: تا سال 96 استراتژی تی‌پی‌کو این بود که سهم حداکثری از فروش داشته باشد یعنی استراتژی فروش محوری بود، گرچه این اتفاق نیفتاد ولی از یک جایی به بعد توانست سهم بازارش را ثابت نگاه دارد. در سال 96 سهم تی‌پی‌کو از کل بازار در شرکتهای بورسی 45 درصد بود، در حالی که سهم سود تی‌پی‌کو از کل بازار 21 درصد بود. در سال 97 سهم بازار تقریبا ثابت ماند یعنی همان 45 درصد ولی سهم سودش از کل بازار 45 درصد شد. در سه ماهه اول سال 98 سهم تی‌پی‌کو از بازار افزایش پیدا کرد و به 48 درصد رسید، در حالی که سهم سودش 51 درصد شد. درست است استراتژی ما از فروش محوری به سود محوری تغییر یافت.

فرهت تاکید کرد که برای من همیشه سود مهم است و کاری به فروش ندارم. فروش بی‌کیفیت هم انجام ندادم، نمی‌دهم و نخواهم داد. من حاضر نیستم فقط برای این‌که سهمی بیشتر از بازار را بگیرم، فروشم را طوری مدیریت کنم که فقط بگویم من این‌قدر از بازار را در اختیار دارم. خب که چه؟ فقط شرکت‌هایم را ضعیف‌تر کرده‌ام؛ مدام ماده اولیه خریده، وام گرفته و هزینه‌ی مالی‌ام را افزایش داده‌ام، که چه بشود؟ که داروی بیشتری بفروشم؟! نه! من داروهایم را درست می‌فروشم و سود بیشتری از آن کسب می‌کنم. وضعیت ما در سه ماهه‌ی دوم سال از سه ماهه‌ل اول سال 98 هم بهتر شده و قطعا در این چند ماه (6 ماه) به 56-55 درصد بازار خواهیم رسید.

بازخوانی وظایف شرکت های تی‌پی‌کو

وی در تشریح روند اصلاحات در مدیریت منابع تی‌پی‌کو اظهار داشت: یکی از مشکلاتی که شرکت‌های تی‌پی‌کو داشتند این بود که چند شرکت یک محصول مشابه را در پایپ لاین خود داشتند که به دلیل تعدد محصولات پایپ لاین، ورود به بازار به تعویق می افتاد و بدتر از آن شرکت‌ها پس از ورود به بازار  بی‌دلیل با هم رقابت می کردند! ما این‌ها را حذف کردیم. در حال حاضر نهایتاً دو شرکت می‌توانند روی یک محصول کار کنند و این کار به شرکت یا شرکت‌هایی سپرده شده که در آن دسته درمانی قوی‌تر و معتبرترند (یکی در قلب و عروق، یکی در اعصاب و غیره). یک پایپ لاین طلایی هم برای هر شرکت ایجاد کردیم که هلدینگ آن را رصد می‌کند. همین مساله موجب شد بخشی زیاد از هدررفت منابع کنترل شود.