سالمخبر: تازهترین گزارش مشترک سازمان جهانی بهداشت WHO و گروه بانک جهانی نشان میدهد که با وجود پیشرفت اکثر کشورها در مسیر پوشش همگانی سلامت، میلیاردها نفر همچنان از خدمات پایه درمانی محروماند و هزینههای درمان، بخش بزرگی از خانوارها را به ورطه فقر و تنگدستی میکشاند.
به گزارش سالمخبر به نقل از WHO ، بر اساس UHC Global Monitoring Report 2025، شاخص «پوشش خدمات سلامت» (SCI) از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ از ۵۴ به ۷۱ رسیده است؛ روندی که بیانگر گسترش نسبی دسترسی به خدمات اساسی در تمام مناطق و گروههای درآمدی است. در همین دوره، سهم افرادی که به دلیل پرداختهای کمرشکن و فقیرکننده از جیب OOP دچار فشار مالی شدهاند از ۳۴ درصد به ۲۶ درصد کاهش یافته است.
با وجود این پیشرفتها، شکافها همچنان عمیق است: ۴.۶ میلیارد نفر هنوز به خدمات ضروری سلامت دسترسی ندارند و ۲.۱ میلیارد نفر برای دریافت خدمات درمانی ناچار به تحمل فشار مالی هستند؛ از این میان، ۱.۶ میلیارد نفر یا در فقر زندگی میکنند یا هزینههای درمان آنها را به فقر عمیقتر رانده است.
دکتر تدروس آدهانوم، مدیرکل WHO، با ابراز نگرانی از روند کند پیشرفت گفت: «پوشش همگانی سلامت تجلی حق سلامت برای همه است؛ اما برای میلیاردها نفر که هنوز نمیتوانند خدمات مورد نیاز خود را تأمین کنند، این حق همچنان دور از دسترس است. در شرایط کاهش کمکهای بینالمللی، کشورها باید بیش از هر زمان در نظام سلامت خود سرمایهگذاری کنند.»
گزارش تأکید میکند داروها اصلیترین محرک فشار مالی سلامتاند؛ در سهچهارم کشورها، دارو حداقل ۵۵ درصد از پرداخت از جیب را تشکیل میدهد و در میان فقرا این سهم به حدود ۶۰ درصد میرسد، بهگونهای که بسیاری از خانوارهای کمدرآمد برای تهیه دارو از سایر نیازهای ضروری خود میزنند.
با این حال، سرعت پیشرفت برای رسیدن به اهداف ۲۰۳۰ کافی نیست. برآوردها نشان میدهد شاخص SCI تا پایان دوره اهداف توسعه پایدار تنها به عدد ۷۴ خواهد رسید و یکچهارم جمعیت جهان همچنان از فشار مالی سلامت رنج خواهند برد.
گزارش همچنین هشدار میدهد که نابرابریها در حال تشدید است؛ در سال ۲۰۲۲، سه نفر از هر چهار فرد در فقیرترین دهکها با فشار مالی سلامت مواجه بودهاند، در حالی که این نسبت در غنیترین دهکها کمتر از یک در ۲۵ نفر است. زنان، جمعیت روستایی، افراد با تحصیلات پایین و گروههای دارای معلولیت نیز بهطور نامتناسبی با محرومیت و نیاز برآوردهنشده سلامت روبهرو هستند.
این یافتهها تصویری روشن از چالش بزرگ پیشروی جهان ارائه میدهد: بدون سرمایهگذاری هدفمند، تقویت حمایت مالی و کاهش هزینه دارو، پوشش همگانی سلامت همچنان رؤیایی دور از دسترس برای میلیاردها نفر باقی خواهد ماند.
