سالم‌خبر: پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا ریورساید UC Riverside در مطالعه‌ای تازه پرده از سازوکاری برداشتند که توضیح می‌دهد چرا روغن سویا باعث افزایش قابل‌توجه وزن در موش‌ها می‌شود.

سالم‌خبر: پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا ریورساید UC Riverside در مطالعه‌ای تازه پرده از سازوکاری برداشتند که توضیح می‌دهد چرا روغن سویا باعث افزایش قابل‌توجه وزن در موش‌ها می‌شود.

به گزارش سالم‌خبر به نقل از ساینس دیلی، یافته‌ها نشان می‌دهد مشکل از خود روغن نیست، بلکه از مولکول‌های مشتق از چربی‌های موجود در روغن سویا به نام اکسیلیپین‌ها Oxylipins ناشی می‌شود؛ مولکول‌هایی که در بدن تولید می‌شوند و می‌توانند التهاب، تغییرات کبدی و فعالیت ژن‌های مرتبط با سوخت‌وساز را تحت تأثیر قرار دهند.

در این تحقیق که نتایج آن در ژورنال Journal of Lipid Research منتشر شده، بیشتر موش‌هایی که رژیم پرچرب حاوی روغن سویا دریافت کرده بودند، دچار افزایش وزن قابل‌توجه شدند. اما گروه دیگری از موش‌ها که از لحاظ ژنتیکی مهندسی شده بودند، با وجود خوردن رژیمی کاملاً مشابه، افزایش وزن نشان ندادند. این موش‌های اصلاح‌شده دارای نسخه‌ای اندکی متفاوت از یک پروتئین کبدی بودند؛ پروتئینی که صدها ژن مرتبط با پردازش چربی و متابولیسم را تحت کنترل دارد.

پژوهشگران دریافتند که روغن سویا با افزایش تولید اکسیلیپین‌ها و تغییر نحوه پردازش اسیدلینولئیک یکی از اجزای اصلی روغن سویا در واقع متابولیسم چربی را بازنویسی می‌کند. این اکسیلیپین‌ها نه‌تنها پاسخ‌های التهابی را تحریک می‌کنند، بلکه بر مسیرهای کبدی نیز اثر می‌گذارند؛ نتیجه آن، افزایش ذخیره چربی و عدم توانایی بدن در تنظیم صحیح انرژی است.

سونیا دیول، زیست‌پزشک و نویسنده مسئول این تحقیق می‌گوید: «این شاید اولین گام برای فهم این باشد که چرا برخی افراد با رژیم‌های سرشار از روغن سویا به‌سرعت چاق می‌شوند، در حالی که برخی دیگر اینطور نیستند. ژنتیک و رژیم غذایی مدرن احتمالاً در این میان نقش مهمی دارند.»

یافته‌های تازه همچنین نشان می‌دهد که نقش ژنتیک در واکنش بدن به چربی‌های رایج غذایی بسیار پیچیده‌تر از تصور اولیه است. موش‌هایی که نسخه تغییر یافته پروتئین کبدی را داشتند، قادر بودند مسیرهای پردازش چربی را از تولید اکسیلیپین‌های چاق‌کننده منحرف کنند؛ اتفاقی که مشابه آن می‌تواند در انسان‌هایی با ژن‌های متفاوت نیز رخ دهد.

این پژوهش زنگ خطری برای مصرف بالای روغن سویا، به‌ویژه در رژیم‌های غذایی سرشار از غذای فراوری‌شده، تلقی می‌شود. با این حال، دانشمندان تأکید می‌کنند که هنوز نیاز به مطالعات انسانی بیشتری وجود دارد تا بتوان رابطه مستقیم این مولکول‌های پنهان با چاقی در انسان را تأیید کرد.