سالم‌خبر: کشور در حالی با پدیده‌ی «پرانسولینی» و انباشت برخی برندهای انسولین در انبارهای توزیع مواجه است که دست بیماران در داروخانه‌ها روزبه‌روز خالی‌تر می‌شود؛ تناقضی که افکار عمومی و جامعه پزشکی پاسخی روشن برای آن نمی‌یابد و در این میان بیماران دیابتی وابسته به انسولین هر روز در جست‌وجوی داروی خود سرگردان‌تر می‌شوند،

سالم‌خبر: کشور در حالی با پدیده‌ی «پرانسولینی» و انباشت برخی برندهای انسولین در انبارهای توزیع مواجه است که دست بیماران در داروخانه‌ها روزبه‌روز خالی‌تر می‌شود؛ تناقضی که افکار عمومی و جامعه پزشکی پاسخی روشن برای آن نمی‌یابد و در این میان بیماران دیابتی وابسته به انسولین هر روز در جست‌وجوی داروی خود سرگردان‌تر می‌شوند، گروهی نظام توزیع را متهم ردیف اول می‌دانند و گروهی دیگر از فشارها، سفارش‌ها و مداخلات نهادهای بیرون از حوزه سلامت سخن می‌گویند؛ مداخلاتی که به‌گفته متخصصان، می‌تواند ثبات زنجیره تأمین را برهم بزند و مسیر درمان بیماران را دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیر کند.

دکتر حمیرا رشیدی، متخصص غدد و متابولیسم در گفت‌وگو با سالم‌خبر در توضیح وضعیت دسترسی بیماران به انسولین‌های قلمی گفت: «نمی‌توانم درباره کل کشور نظر قطعی بدهم، اما در شهر اهواز که من طبابت می‌کنم وضعیت دسترسی خوب نیست. انسولین‌های قلمی، مخصوصاً برندهای شناخته‌شده به‌صورت پایدار در دسترس نیستند و همین موجب می‌شود ما مجبور به جابه‌جایی بین برندهای مختلف شویم.

وی افزود: این جابه‌جایی‌ها همیشه بی‌خطر نیست و گاهی برای بیماران مشکل ایجاد می‌کند. برخی برندهای ایرانی از نظر فرمولاسیون تفاوت جدی با نمونه‌های خارجی ندارند، اما در تجربه بالینی در بعضی موارد اثرگذاری یا رضایت بیماران کاملاً یکسان نیست. تغییر برند بدون اطلاع پزشک هم می‌تواند روند درمان را مختل کند؛ نمونه‌اش بیماری بود که قلم ایرانی‌اش آسیب دیده بود و این موضوع برای بیمار دردسرساز شد.»

رشیدی درباره انسولین‌ها و فرمولاسیون‌های جدیدی که اخیراً نام‌شان مطرح شده توضیح داد: « در کشور ما به رغم داشتن انسولین های برند، مولکول‌های واقعاً جدید و پیشرفته مانند انسولین‌های تزریق یک یا دو بار در هفته فعلا وجود ندارند. این دسته انسولین‌ها فقط در بازارهای خارجی قابل دسترسی‌اند و اگر در ایران دیده شوند معمولاً از طریق مسیرهای غیررسمی یا تأمین شخصی وارد شده‌اند.»

او درباره پیامدهای محدودسازی واردات انسولین پس از حذف ارز ترجیحی نیز گفت: «محدود کردن واردات انسولین در حالی مطرح می‌شود که خیلی از شرکت‌هایی که در ظاهر تولیدکننده معرفی می‌شوند عملاً تولیدکننده نیستند و انسولین را به شکل بالک از کشورهایی مثل چین وارد می‌کنند. بنابراین محدود کردن واردات واقعی، در عمل یعنی محدود کردن دسترسی بیماران. چنین شرایطی می‌تواند بیمار را مجبور کند از محصولی استفاده کند که رضایت چندانی نسبت به آن وجود ندارد و در یک بیماری مزمن مثل دیابت، رضایت و احساس امنیت درمانی بسیار مهم است. بازار باید طوری باشد که شرکت‌ها امکان رقابت داشته باشند و بیمار حق انتخاب داشته باشد. اگر خود من دیابتی بودم، قطعاً از برند اصلی استفاده می‌کردم نه محصولاتی که کیفیت یا ثبات‌شان برای همه بیماران یکسان نیست. به نظر من برخی تصمیم‌هایی که این روزها مطرح می‌شود خیلی اصولی نیست.»

او در پاسخ به سوالی در مورد تفاوت‌های اثربخشی برندهای مختلف انسولین افزود: « همه انسولین‌ها از نظر ماهیت و اثر فارماکولوژیک کارکرد اصلی را دارند اما در عمل مخصوصاً در مواجهه با برندهای داخلی گاهی با مواردی روبه‌رو می‌شویم که نشان می‌دهد تجربه درمانی بیماران، ثبات و رضایتی که باید ایجاد شود را کاملاً فراهم نمی‌کند. این تفاوت‌ها همیشه زیاد یا خطرناک نیستند، اما قابل‌چشم‌پوشی هم نیستند.»

در پایان او درباره انتظار ورود انسولین‌های نوین گفت: «سال‌هاست منتظر ورود انسولین‌های با تزریق هفتگی و دوهفتگی هستیم، اما با شرایط فعلی بعید می‌دانم این محصولات به این زودی وارد کشور شوند. با وجود اینکه درمان‌های بسیار بهتری در بازار جهانی وجود دارد، دسترسی به آن‌ها برای بیماران ایرانی فعلاً امکان‌پذیر نیست.»