سالم‌خبر: آمارهای رسمی گمرک ایران از واردات کالاهای اساسی در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که در حالی که مجموع ارزش واردات به ۱۱.۴ میلیارد دلار رسیده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸ درصد افزایش یافته است، اما واردات دارو و مواد اولیه دارویی با افتی بی‌سابقه معادل ۷۲ درصد مواجه شده است.
به گزارش سالم‌خبر به نقل از اقتصادسنج این در حالی است که هم‌زمان، واردات کالاهایی مانند گندم با رشد ۱۴۱ درصدی و برنج با افزایش ۹۳ درصدی رکورد زده‌اند؛ نشانه‌ای آشکار از اولویت یافتن تأمین نیازهای معیشتی در مقابل نیازهای درمانی و سلامت. در همین دوره، اقلامی چون گوشت قرمز، کنجاله سویا و شکر خام نیز کاهش واردات را تجربه کرده‌اند، اما هیچ‌کدام به اندازه دارو با چنین افت شدیدی مواجه نبوده‌اند.
در واقع، این آمارها از جابه‌جایی نگرش در سیاست‌های ارزی و تجاری کشور خبر می‌دهد: تمرکز دولت بر تأمین کالاهای غذایی، به بهای فشرده‌تر شدن گلوگاه تأمین دارو و تجهیزات پزشکی. این کاهش شدید در واردات دارو در شرایطی رخ داده که بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده داخلی نیز از کمبود مواد اولیه، افزایش هزینه‌های تولید، بدهی بیمه‌ها و تأخیر در تخصیص ارز گلایه دارند.
به گفته کارشناسان، سیاست تکیه بر تولید داخل در شرایط تحریم بدون تأمین زیرساخت‌های لازم، نه‌تنها خودکفایی نمی‌آورد بلکه در صورت استمرار منجر به کمبود داروهای حیاتی و کاهش تنوع درمانی در بازار می‌شود. این در حالی است که بخش عمده‌ای از مواد اولیه دارو همچنان وارداتی است و با کاهش ۴۶ درصدی در واردات مواد اولیه شیمیایی (مطابق همین آمار) چرخه تولید داخلی نیز تهدید می‌شود.
در سطح کلان‌تر، تحلیل این داده‌ها نشان می‌دهد که سیاست‌های ارزی انقباضی و تخصیص محدود ارز ۲۸۵۰۰ تومانی به دارو و تجهیزات، عملاً منجر به کاهش واردات رسمی شده و احتمال رشد بازار غیررسمی و قاچاق دارو را افزایش داده است.
اگرچه کاهش واردات ممکن است در ظاهر به نفع تولید داخل تعبیر شود، اما در واقع پیامد آن چیزی جز افزایش فشار بر بیماران، داروخانه‌ها و شرکت‌های دارویی نیست. در شرایطی که نظام سلامت کشور با بدهی‌های سنگین، تاخیر در پرداخت مطالبات و رکود سرمایه‌گذاری مواجه است، تداوم این روند می‌تواند بحران جدیدی در تأمین داروهای حیاتی در نیمه دوم سال رقم بزند.
کاهش ۷۲ درصدی واردات دارو، تنها یک عدد نیست؛ زنگ هشداری است برای آینده سلامت کشور و نشانه‌ای از شکاف میان شعار خودکفایی و واقعیت بازار دارو.
