سالم‌خبر: صنعت داروی کشور پیش از جنگ ۱۲ روزه نیز با بحران‌های عمیق مالی و ساختاری مواجه بود که ریشه در مشکلاتی مانند قیمت‌گذاری دستوری، کمبود نقدینگی، تاخیرهای طولانی در پرداخت مطالبات شرکت‌های دارویی از سازمان‌های بیمه‌گر و موانع پیچیده اداری داشت.

 سالم‌خبر: صنعت داروی کشور پیش از جنگ ۱۲ روزه نیز با بحران‌های عمیق مالی و ساختاری مواجه بود که ریشه در مشکلاتی مانند قیمت‌گذاری دستوری، کمبود نقدینگی، تاخیرهای طولانی در پرداخت مطالبات شرکت‌های دارویی از سازمان‌های بیمه‌گر و موانع پیچیده اداری داشت.

این مسائل موجب شده بود تولیدکنندگان داخلی برای حفظ روند تولید و تامین دارو با چالش‌های جدی روبرو شوند و بازار دارو در معرض خطر کمبود و ناپایداری قرار گیرد. در چنین شرایط شکننده‌ای، جنگ ۱۲ روزه آغاز شد و فشارهای جدیدی به این صنعت وارد کرد؛ امری که اهمیت حیاتی و استراتژیک صنعت دارو را در شرایط بحران بیش از پیش آشکار کرد.

دولت پس از جنگ بسته حمایتی‌ای از صنایع ارائه کرد که شامل تسهیلات مالی، تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه، معافیت‌های مالیاتی و تسهیل در امور گمرکی بود. اما این بسته با وجود برخی گشایش‌ها، نتوانست به شکل مؤثر و کامل مشکلات اساسی صنعت دارو را حل کند. مهم‌ترین نقد به این بسته، ضعف در تامین نقدینگی فوری و کافی است؛ نقدینگی‌ای که به گفته فعالان صنعت دارو، موتور اصلی تولید و ثبات بازار دارو محسوب می‌شود. حمایت‌های غیرنقدی که در بسته مطرح شده گرچه لازم است اما کافی نیست و در شرایط بحرانی کارایی کافی را ندارند. به عبارت دیگر، این بسته بیشتر جنبه تسهیل‌گری داشته و نتوانسته بحران نقدینگی و مشکلات ساختاری صنعت دارو را به طور اساسی برطرف کند.

بحران نقدینگی در صنعت دارو چنان جدی است که طبق گزارش‌ها، مطالبات داروخانه‌ها از سازمان‌های بیمه‌گر به میلیاردها تومان رسیده و این تاخیرها باعث شده بسیاری از داروخانه‌ها در آستانه ورشکستگی قرار بگیرند. همچنین، کمبود نقدینگی در تولید باعث کاهش توان خرید مواد اولیه و حتی توقف خطوط تولید شده است. این وضعیت به فرسودگی زیرساخت‌ها و ناتوانی در به‌کارگیری فناوری‌های نوین دامن زده و شکاف فناورانه صنعت دارو با استانداردهای جهانی را افزایش داده است. در واقع، مشکل اصلی صنعت دارو نه کمبود دانش یا نیروی متخصص، بلکه ساختار معیوب مالی و سرمایه‌گذاری است که از سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری و تأخیر در پرداخت مطالبات بیمه‌ای سرچشمه می‌گیرد.
 
در این باره گفت‌وگویی با وحید محلاتی، نایب رییس شرکت‌های پخش دارو و مکمل، داشتیم. وی در این باره می‌گوید: «مهم‌ترین نیازی که الان در بازار و زنجیره تامین دارو وجود دارد، پرداخت سریع‌تر مطالبات شرکت‌های دارویی از دانشگاه‌های علوم پزشکی است. این اقدام باید مانند اسفند ماه گذشته صورت بگیرد تا بازار دچار بحران نشود.»

وی تاکید می‌کند: «پرداخت‌های غیرنقدی مثل سهام یا اوراق گام در شرایط فعلی مفید نیست و فقط پرداخت نقدی و هرچه سریع‌تر می‌تواند مشکلات را حل کند.» محلاتی درباره عمق بحران نقدینگی هشدار می‌دهد: «اگر به فوریت در این زمینه عمل نشود، احتمال دارد در آینده نزدیک در بازار دارو دچار مشکل شویم، اما اگر سریع عمل شود، مشکلات به حداقل می‌رسد و می‌توان اطمینان داشت که بحران خاصی پیش نخواهد آمد.»

این فعال صنعت دارو همچنین درباره توان پاسخگویی صنعت دارو در صورت تشدید بحران می‌گوید: «دولت مقادیری ارز برای تولیدکنندگان اختصاص داده تا مواد اولیه خریداری و تولید ادامه پیدا کند، اما برای حفظ این روند، بحث نقدینگی باید حل شود. در این صورت می‌توان گفت تا مدت‌ها مشکل خاصی نخواهیم داشت.»

محلاتی در پاسخ به سوالی درباره لزوم اصلاح هرچه سریع‌تر قیمت دارو گفت:«این موضوع مهم است اما در شرایط فعلی، تامین دارو و نقدینگی اولویت درجه یک است و قیمت دارو در مرحله بعدی قرار دارد».به اعتقاد وی در شرایط بحرانی، حفظ تولید و تامین دارو باید در اولویت قرار گیرد و اصلاح قیمت‌ها باید در زمان مناسب‌تری انجام شود.

بنابراین، می‌توان گفت بسته حمایتی دولت پس از جنگ ۱۲ روزه، اگرچه گام اولیه‌ای برای کاهش فشارها بود، اما نتوانسته بحران نقدینگی و مشکلات ساختاری صنعت دارو را به طور کامل حل کند. این صنعت به دلیل جایگاه استراتژیکی که در شرایط بحرانی دارد، همچنان نیازمند حمایت‌های تخصصی‌تر است، تا بتواند در برابر بحران‌های احتمالی آینده مقاوم بماند و سلامت جامعه را تضمین کند.