سالم‌خبر: رییس سازمان غذا و دارو گفت: چند پرونده قضایی به تازگی برای برخی در زمینه بیش‌نمایی، گرانفروشی و گران‌نمایی و مواردی که در کیفیت مواداولیه دارویی ما اختلال ایجاد می‌کند و همچنین می‌تواند فرایند داروسازی را مختل کند، تشکیل شده است و ناظران ورود کرده اند و امیدواریم این پرونده ها هم به زودی به نتیجه برسد.

بهرام دارایی در گفت‌وگویی مبسوط با ایرنا همچنین افزود: در برخی فرایندها در سه چهار سال گذشته نزدیک هفت هزار میلیارد تومان درباره رانت اخذ شده در حوزه مواد اولیه تخلف داشتیم که متاسفانه کنترلی در این زمینه انجام نشده است و به حال خودشان رها شده بودند.

وی با اشاره به یک فقره پرونده دارویی 100 میلیون دلاری گفت: نزدیک ۱۰۰ میلیون دلار در یک فقره سوء استفاده، بیش نمایی و فاکتورسازی شده است؛ این سیستم درجاهای دیگر هم تخلف می کند و بنابراین انتظار نباید داشته باشیم که از سیستمی که تخلفات این چنینی در تولید دارو دارد هم رعایت امانت کند و هم داروی مناسب به مردم تحویل دهد، مطمئنا در حوزه دارو هم مشکل دارد و این زنگ خطر بزرگی است، البته افراد متخلف کم هستند اما کم آنها هم زیاد است.  

دارایی همچنین تصریح کرد: رقم تخلفات می تواند چند هزارمیلیارد باشد فقط در سال ۱۴۰۰ نیروهای ما در سازمان غذا و دارو در بررسی پرونده ها و پیش فاکتورها توانستند از گرانفروشی سه هزار میلیارد تومان دارو جلوگیری کنند. این مربوط به فاکتورهایی است که واقعی نبوده است، بخاطر همین در اَبَر سامانه تیتک یک سامانه ای دیگر برای رصد قیمت های داروهای تولید داخل و وارداتی راه اندازی شد که اکنون برای داروهای وارداتی این سامانه فعالیت خود را انجام می دهد و قیمت این داروهای وارداتی به صورت آنلاین رصد می شود.

وی ادامه داد: تمام مدارک واردکنندگان به صورت برخط بارگذاری شده که البته این سامانه سیستمی نیست که اسناد را الکترونیک کند؛ این سیستم فرایند الکترونیکی کردن را انجام می دهد و با سامانه های گمرک، بانک ملی و سامانه هایی که تبادل اطلاعات دارند، راستی آزمایی بین فاکتورها یا پیش فاکتورهایی که ارائه می شود را انجام می‌دهد و همان لحظه از بیش نمایی یا تخلفات این چنینی جلوگیری می کند که در این زمینه برای داروهای تولید داخل هم این کار را انجام می دهیم چون معتقدیم کاری که با نیروی انسانی انجام می شود هم زمان بر است و هم مشکلاتی دارد گرچه اگر این کار از مسیر سیستم الکترونیکی انجام شود بهتر است.

دارایی تاکید کرد: فساد هم دارو را از ما می‌گیرد هم کمبود ایجاد می کند و هم کیفیت و هم بدنه را  دچار افسردگی می کند؛ انسان های شارلاتان در این سیستم یکه‌تاز هستند.

وی درباره فساد ۹۲ میلیون دلار یا حدود ۱۰۰ میلیون دلار از یک قلم دارو و پرونده هایی که در زمینه دارو تشکیل شده است اظهار داشت: در این خصوص پرونده هایی در سیستم نظارتی و مراجع قضایی تشکیل شده و این پرونده ها خیلی مهم هستند؛ مانند مواد اولیه که ارز بسیار بالا به آنها داده شد به عنوان مثال در یک مورد برای مواد اولیه ای که می توانست نیاز پنج سال کشور را رفع کند ولی به اندازه کمتر از یک سال ماده اولیه از آن ماده وارد کشور شد ولی به اندازه پنج سال آن ماده اولیه، ارز ترجیحی از کشور خارج شد. اتفاق صنعت خودرو نباید در دارو تکرار شود 
دارایی تاکید کرد: ما باید مراقب باشیم چون صنعت داروسازی ما صنعتی مهم و راهبردی است و معتقدیم اتفاقی که در صنعت خودرو رخ داد نباید در صنعت دارو تکرار شود، چون کیفیت و مواد اولیه برای ما مهم و تولید داخل بسیار با ارزش است به شرط اینکه تولید داخل با انحصار، گرانفروشی و افت کیفیت همراه نباشد این بسیار برای ما مهم است و نمی توانیم داروی بی کیفیت تولید کنیم.  

بنابراین کنترل بازیگران مختلف و سهم آنها بسیار مهم است که عادلانه و در یک بازار رقابتی انجام شود و چون مصرف کننده کالا مردم و بیماران هستند نمی توان با جایی دیگر آن را مقایسه کرد چون سازمان غذا و دارو هم یک ناظر است و وظیفه نظارت بر سلامت کالاها تا نقطه مصرف را دارد؛ سلامت را نمی توان با هیچ چیزی عوض کرد.

چه کسانی فهرست دارویی کشور را بستند
وی گفت: در سه سال قبل از دولت سیزدهم فهرست دارویی کشور بسته شده بود و می خواستند ما را به عقب برگردانند؛ چرا باید فهرست دارویی بسته شود؟ چگونه همزمان می توانیم بگوییم ما حامی شرکت های دانش بنیان و نخبگان هستیم بعد فهرست دارویی کشور را به روی مولکول های جدید دارویی ببندیم؟ این نکته عجیبی است چه کسانی این کار را کردند؟ چرا فهرست را بستند و چرا اصرار کردند دایره دارویی را کم کنیم و دامنه فهرست دارویی کشور را کوچک کنیم؟ چرا بیماران خاص و صعب العلاج را از دارویی که ممکن است خودمان مبدع آن باشیم یا در دنیا تولید شود؛ محروم کنیم؟ ما کشوری قوی هستیم و این قدرت را داریم که هر دارویی که در دنیا تولید می شود در ایران هم تولید کنیم و این توان را داریم.   یک شرکت دارویی با 92 میلیون دلار تخلف ارزی
دارایی در پاسخ به اینکه آیا پرونده خاصی در حوزه دارو وجود دارد؟ تصریح کرد: بله پرونده وجود دارد و همانطوری که سخنگوی قوه قضاییه گفتند کیفرخواست آن صادر شده است و به زودی دادگاه آن نیز برقرار و مشخص می شود این نشت عظیم ارزی در حوزه دارو چگونه اتفاق افتاده است و چرا نظارت روی آن انجام نگرفته است؟ این پرونده یک شرکت بوده است که در زمینه واردات مواداولیه و دارو نهایی تخلف داشته و به شدت گرانفروشی و همچنین فرار مالیاتی عظیمی داشته است که در واقع همه تخلفات را کنار هم داشت. تخلف این شرکت ۹۲ میلیون دلار درخصوص ارز است.
بازار دارویی کشور در آن زمان ۲ میلیارد دلار بوده و ۱.۷ میلیارد دلار هم تجهیزات پزشکی و ملزومات بوده است که در ۲ میلیارد دلار بازار دارویی، ۹۲ میلیون دلار رقم بالایی می شود. ایجاد شرکت های صوری خارج از کشور، فاکتورسازی و بیش نمایی و گرانفروشی و جعل اسناد از جمله تخلفات این شرکت بوده است.

امضایی که از دولت قبل برای خرید کالای وارداتی گرفتند
وی همچنین تصریح کرد: صنعت مهمی مانند تجهیزات پزشکی با موضوع خودکفایی آن باید حمایت شود  که در این زمینه در وزارت بهداشت، سیستم خاصی را بین سازمان غذا و دارو و معاونت تحقیقات و فناوری طراحی کرد که نیازهای حوزه سلامت را به دست آورده و حمایت مادی و معنوی کنیم تا به نقطه تولید برسد.
کالایی در تجهیزات پزشکی پیشرفته آوردند و حتی مونتاژ هم نکردند و فقط قطعات آن به هم متصل شد؛ نامش را تولید گذاشتند و بعد در دولت قبل امضا گرفتند که خود دولت آن را بخرد
اما در گذشته در این سیستم به اسم تولید، واردات انجام می دادند که این اتفاق به شدت افتاده است کالایی در تجهیزات پزشکی پیشرفته آوردند و حتی مونتاژ هم نکردند و فقط قطعات آن به هم متصل شد؛ نامش را تولید گذاشتند و بعد در دولت قبل امضا گرفتند که خود دولت آن را بخرد و این بدون مناقصه و حالت رقابتی صورت گرفت حتی واردات این کالا هم ممنوع شد، در حالی که مونتاژ هم نبوده و برچسب کشورهای خارجی را هم برنداشتند.

اگر این فساد نیست اسمش چیست؟
رییس سازمان غذا و دارو عنوان کرد: در ماده اولیه هم همین اتفاق افتاده است و اول ادعا کردند که این ماده اولیه را با قیمت پایین تری و با کیفیت بهتری وارد کنند اما در عمل به اسم تولید، همان ماده اولیه وارد کشور و با قیمت بالاتر فروخته شد و هفت هزار میلیارد هم از این مسیر کسب کردند، قیمت آن ماده اولیه در داخل کشور سه برابر است و این ویژه خواری ارز است و از آنها حمایت شد و واردات آن ممنوع شد و مجبور شدند شرکت های داروسازی از شرکت های خاص دارو را خریداری کنند.
متاسفانه جایی که نباید، انحصار ایجاد شده است و به جای اینکه به کشور کمک کند ضرر نیز وارد کرد هم پول بیشتری داده شد و هم کیفیت کمتری را به دست آوردیم و انحصار هم ایجاد شد اگر این فساد نیست اسمش چیست؟  

ورود منحرفان با پوشش شرکت‌های دانش‌بنیان ممنوع است
وی همچنین تاکید کرد که برای ما مهم است که دارو و واکسن را با کیفیت به دست مردم برسانیم چه از مسیر تولید داخل یا واردات باشد همان کاری که در دولت سیزدهم در واکسیناسیون مردم انجام شد و کار بزرگی بود و مردم را نجات داد و در کنار آن به تولید داخل هم رسیدیم و تنوع تولید داخل بستر بزرگ و راهبردی برای آینده و صادرات و دست بالا داشتن صنعت داروهای بیولوژیک است، باید آن را حفظ کنیم و نگذاریم این انحرافات و منحرفان به آن رسوخ کنند و حالا به هر اسمی بیایند و ممکن است به اسم شرکت دانش بنیان وارد شوند. باید شرکت های دانش بنیان هم راستی آزمایی شوند.

با دانه درشت‌ها برخورد نمی‌شود
دارایی گفت: هم در نظارت و هم در اقدامات تنبیهی و مجازاتی که مترتب است ضعف وجود داشته است البته اینجا سلامت مطرح است.
افرادی که در واقع بازار بزرگ یک کشور را به دست می آورند و منابع بزرگ را به گردش در می آورند زیر ذره بین هستند، همه جای دنیا این مرسوم است که ارتباطات برقرار می شود و خاصه خرجی هایی می شود به اسم کارهای خیریه، و این تار و پود گسترده می شود و مدیر مربوطه نیز در این تار  و پود هست و هرجایی که یک قسمت تار کشیده شود بقیه اجزا به این تار و پود تنیده شده اند.
کسی که درمدت کوتاهی در صنعتی با درصد مشخصی از سودآوری فعالیت می کند، اگرچه صنعت داروسازی پرسود نیست اما پایدار و با فناوری بالاست، وقتی یک قسمتی با شیب تند بازار را می گیرد و گسترش می یابد باید دید این منابع از کجا آمده است و چگونه هزینه می‌شود وقتی این اتفاق می افتد اگر ردیابی کنید شما را برحذر می دارند و توصیه و سفارش می شود وخیلی جاها افراد از مسیر انحرافی که ایجاد شده آگاهی دارند. زمان برخورد می توان به افراد ضعیف برخورد کرد اما با دانه درشت ها نمی‌شود.  
  وی در پاسخ به این سوال که آیا در دولت گذشته تاخیر در وارد کردن واکسن در آمار جانبختگان تاثیرگذار بود؟ اظهار داشت: متاسفانه پاندمی در ایران بسیار وسیع و آمارها بسیار بالا بود و غیرقابل قبول بود اما اکنون کنترل شد. در آن برهه تاخیر در وارد کردن واکسن اتفاق افتاد که بسیار تاثیرگذار بود؛ تابستان سال گذشته در انتهای دولت قبل بالای ۷۰۰ نفر مرگ و بیش از ۵۰ هزار نفر ابتلا در یک روز را شاهد بودیم و ۱۸ هزار تن در بخش مراقبت های ویژه بودند. باید این مسایل پیگیری شود تا دیگر تکرار نشود.

آزادسازی ارز ۲۷۰۰ کد شناسه دارو در دولت قبل
دارایی عنوان کرد که حدود ۲ هزار و ۷۰۰ کد IRC دارو در دوره دولت قبل ارز آن نیمایی شد و در دولت سیزدهم ۱۲۷ کد دارو مشمول تبدیل ارز ترجیحی به نیمایی شد چرا این اتفاق افتاد برای اینکه ارزی که مجلس سال ۹۹ برای سال ۱۴۰۰ به مبلغ ۲ میلیارد دلار پیش بینی کرده بود همان نیمه اول سال تمام شده بود و ارزی هم نبود و چون دچار کمبود دارو شده بودیم باید دارو را تهیه می کردیم که تنها راه حل تهیه این داروها ارز نیمایی بود و این باعث می شود که قیمت دارو با ارز نیمایی محاسبه شود و باید بیمه پوشش لازم را می داد و از آن طرف چون سازمان برنامه و بودجه برای بیمه منابع کافی ریالی را پیش بینی نکرده بود بیمه هم قادر به پوشش افزایش قیمت داروها نبود و به همین دلیل قیمت تعدادی از داروها افزایش پیدا کرد.