بابک زمانی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دبیر انجمن متخصصان مغز و اعصاب ایرانژ
سالم‌خبر: بابک زمانی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در یادداشتی نوشت: هفته گذشته «دکتر علویان» رئیس جدید نظام پزشکی تهران «روا زاده» یکی از معروف‌ترین طبیبان به‌اصطلاح سنتی را که علیرغم داشتن شماره نظام پزشکی، عجیب‌ترین اظهارنظرها را منتشر می‌کند طی فرمانی به اتهام تخریب اذهان عمومی و سنگ‌اندازی در درمان کرونا به دادستانی نظام پزشکی احضار کرد.
این رفتار قانونی ساده اما مغفول مانده قدم گذاشتن در راهی صحیح در دفاع از عقلانیت در کار طب محسوب می‌شود و تا همین‌جا مورد تحسین و تشکر است.
پیش‌تر همچنین احضارها و شکایاتی صورت می‌گرفت، حتی گویا برای روازاده احکامی هم صادرشده است اما گویا اهمیت نمادین این پیگرد به‌درستی شناخته‌شده نبود، موضوع انعکاس زیادی پیدا نمی‌کرد و تبلیغاتی صورت نمی‌گرفت. این بار اما با انتشار گسترده این فرمان به نظر می‌رسد اهمیت موضوع از این زاویه هم درک شده باشد با این امید که انتشار گسترده‌تر اخبار پرونده و محکومیت احتمالی و تکرار آن در موارد و مصداق‌های دیگر مؤید این موضوع باشد.
هدف اصلی این احضارها و محکومیت‌های احتمالی تنبیه یک طبیب خاطی و پیمان‌شکن نیست بلکه بیش از آن تنویر افکار عمومی است. افکار عمومی‌ای که شاهدیم حتی در قشر تحصیل‌کرده ما هم به‌شدت آلوده به تصورات غیرعقل‌گرایانه در مسائل سلامت است و در بهترین حالت موضعی لاادری‌گرایانه در مقابله علم با شبه‌علم می‌گیرد و به گمان خود در بین دو گروه مدعی درمان، بی‌طرفانه قضاوت می‌کند. قشر تحصیل‌کرده‌ای که عموماً تحصیلات "دانش "گاهی دارد در دفاع از علم تعلل می‌کند. احضار و محاکمه مدعیان شبه‌علم بیشترین تأثیر را در زدودن ابهامات در اذهان عمومی خواهد داشت و باعث اطمینان عمومی به دانش طب خواهد شد. آری هدف اصلی زدودن عقل‌گریزی در سطح جامعه است.
این از مهم‌ترین اهداف هر دولت و حاکمیت مدرن است و بی‌تردید محدود به کار طب هم نخواهد ماند. پس هیچ مسئولی هم نمی‌تواند در برابر آن بی‌تفاوت باشد. به علاوه وقتی‌که احضاریه و بازخواست در مورد نقش روغن حنظل (به گفته روا زاده) در درمان کرونا موضوعیت می‌یابد و تحقق می‌پذیرد بی‌تردید صاحبان سایر دستورالعمل‌های مقابله با کرونا هم که همین‌قدر با علم زاویه دارند اما توسط افراد ظاهر‌الصلاح و با امضای مراجع رسمی دولتی منتشر شده‌اند به‌طریق‌اولی باید مورد بازخواست قرار گیرند.
از این‌ها همه مهم‌تر اینکه پرسش از پزشکان دیگری که در فضایی دیگر تصمیمات غیرعلمی، سیاسی یا منفع طلبانه برای اداره نظام سلامت کشور گرفته‌اند یا می‌گیرند هم موضوعیت پیدا می‌کند. آیا خوف از امتداد اجتناب‌ناپذیر این نوع نگاه به مسائل مهم‌تر در مغفول ماندن این پیگردهای بدیهی یا عدم انتشار گسترده خبر آن‌ها بی‌تأثیر نبوده است؟
گاه برخی می گویند مگر نظام پزشکی چه کاری می‌تواند بکند؟ باید گفت اقتدار زمین‌مانده نظام پزشکی مثل هر اقتدار دیگری نیازمند نوعی اعتباریابی در عمل است، یعنی چنین احضار و پیگیری‌هایی است که باعث تقویت توان سازمان خواهد بود. اقتدار یک سازمان صنفی مردمی چیزی نیست که به او ببخشند یا او را از آن محروم کنند؛ نیرویی است که یا در جریان عمل پیدا می‌کند یا با انفعال از دست می‌دهد. همچنین اقتدار معنوی سازمان که در احضار افراد بر اساس شماره نظام پزشکی، یعنی سوگندی که خورده‌اند هم نمود پیدا می‌کند برای خادمینی که پیمان خدمت بسته‌اند اهمیت و ابهت اخلاقی اندکی ندارد.
پزشکان و جامعه پزشکی همچون یک موجود اخلاقی به تصویری که از آن‌ها در نظرگاه مردم و همکاران پرداخته می‌شود زنده هستند و چه‌بسا چنین داوری اخلاقی تخصصی‌ای مطلوب وجدان‌های بیدار هم باشد چنین اقتداری می‌تواند نیرویی بارها بیشتر از هر اقتدار قانونی داشته باشد. اما اقتدار سازمان تنها با پزشکان سروکار ندارد سازمان نظام پزشکی به‌عنوان مدافع و کلیددار اصلی حریم سلامت در کشور وظیفه دارد از هر غیرپزشکی هم که مرتکب هرگونه دخالت سنتی و غیرسنتی در کار پزشکی شده و سلامت عمومی را خدشه‌دار کرده است؛ به محاکم عمومی شکایت کند، پشتیبانی عرصه عمومی را خواستار شود و اخبار آن را -به دلایل پیش‌گفته - به‌طور مرتب به اطلاع عموم برساند.
جامعه پزشکی و رسانه‌های آن ضمن نقد بی‌تعارف تمام روندهای ناصوابی که در سیستم سلامت مشاهده می‌شود. باید از هر گام کوچک اما مثبت هم حمایت کرده به‌طورجدی خواستار ادامه آن شوند. بنابراین همه ما بی‌صبرانه منتظر اخبار بیشتر درزمینۀ پیگرد روا زاده و امتداد آن تا مصداق‌های مهم‌تر هستیم./ شرق
