سالم خبر: در حالی كه یكی از اهداف اصلی بسیاری از انجمنهای علمی پزشكی در سطح دنیا تحقق و ارتقا career satisfaction در میان متخصصین همان رشته است این موضوع نه تنها در سطح جامعه بهایی ندارد و جوامع علمی هم آن را رسماً بهعنوان یكی از اهداف خود اعلام نمیكنند بلكه حتی تعریف مشخصی هم از آن وجود ندارد.
تعریفی كه در رشتههای مختلف معنایی بالكل متفاوت پیدا میكند و بدتر از همه آنكه تقریباً تمام طرفین در گرهگاههایی همچون بحث تعرفه این مفهوم كلی را به نازلترین و مبتذلترین شكل آن "درآمد " تحدید كرده و تقلیل میدهند. بیتردید این نگاه تقلیلی حتی در صورت افزایش درآمد هم ضرورتاً به career satisfaction یا رضایتمندی شغلی نمیانجامد .
رضایتمندی شغلی برای جامعه پزشكی بیش از هر چیز به كیفیت و سطح كار علمی مربوط میشود. این عاملی است كه بهتنهایی هم میتواند این احساس عمومی را پدید آورد. بسیاری از پزشكان جوانی كه مهاجرت میكنند سالهای سال بدترین شرایط زندگی را برای همین سطح كار فدا میسازند. همین اکنون در تمام رشتههای تخصصی داخل كشور استخدام كادر آموزشی تمام وقت از بهترین و باتجربهترین اساتید بین المللی باعث رضایتمندی عمیق دستیاران پزشكی در تمام رشتهها خواهد شد و كار در هر شرایطی را تحمل خواهند كرد. سوای این فرض نامحتمل خود كیفیت و سطح علمی كار هم مستلزم پیش زمینههاییست كه همان پیش زمینهها هم در صورت فقدان نارضایتی پدید میآورند.
در بحث تعرفههای پزشكی هم نكته مفقود همین رضایت شغلی است. یكی از مهمترین دل نگرانیهای نظام پزشكی و سایر جوامع پزشكی در این بحث همین به خطر افتادن رضایتمندی پزشكی است؛ اما بهخاطر تعریف تنگ و محدودی كه از همه جوانب در این زمینه وجود دارد آن را به صراحت اعلام و در خواست نمیكنند. تعرفههای غیر واقعی باعث تنگدستی سیستمهای پزشكی میشود. تنگدستی سیستمهای پزشكی باعث اختلال در تهیه امكانات روزآمد و تهیه فضاهای مناسب درمانی در بیمارستانهای آموزشی و درمانی میشود.
بهعلاوه تعرفههای ناچیز امكان نظارت بر كیفیت كار پزشكی را زایل میكند.كسی در بند جنس فلهای نیست. عدم نظارت منابع مالی موجود را هم صرف مخارج زاید، دوباره كاری، آزمایشات و تصویر برداریهای غیر ضروری میكند و همان منابع مالی موجود هم بهینه خرج نمیشوند. فساد و رشد كمیت بهجای كیفیت رونق میگیرد. تمام اینها طرق مختلف نقض غرض در خدمترسانی هستند و باعث نارضایتی عمومی از این خدمات میشود و آنكه در پیشخوان ایستاده طبیب جوانی است در شهری دور دست با لباس سفید كه شاید تا چند دقیقه دیكر سراپا خون باشد!
همه اینها عواملی هستند كه به كاهش رضایتمندی حرفهای جامعه پزشكی میانجامند. نارضایتیای كه حتی اگر درآمد بالایی هم در پی داشته باشد (كه در ضروریترین بخشها ندارد و بهجای آن مشكلات معیشتی غیرقابل انكاری وجود دارد ) به رضایتمندی از نوع حرفهای آن نمیانجامد. اما رضایتمندی جامعه پزشكی بیش از آنكه دغدغه پزشكان باشد دغدغه جامعه است. تکتک پزشكان در برابر این نارضایتی ممكن است راههای مختلفی بر گزینند؛ گروهی بخشهای پیشرفته دنیا را بر میگزینند، گروهی به چالش بیانتهای بهبود شرایط ادامه میدهند و گروهی هم به نوعی از رضایتمندی دست مییابند كه هر چه باشد با تعاریف پیش گفته، رضایتمندی حرفهای نیست. از دیدگاه بیرونی رضایتمندی جامعه پزشكی كیفیت سلامت را بهبود میبخشد، با جلوگيري از مهاجرت اجتماعي پزشكان دخایر معنوی كشور را حفظ میكند و از همه مهمتر انكه ارزش تحصیل و تلاش عالمانه را در اذهان جوان جامعه تثبیت میكند.