سالم خبر: پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران بیش از دو ماه پیش تحقیقی را آغاز کردند که بر اساس توانایی بویایی خارقالعاده سگ در تشخیص بیماری ها متمرکز بود.
اگرچه در دهه گذشته مطالعاتی بر روی توانایی سگها در شناسایی احتمال سرطان پروستات، دیابت ساب کلینیکال، پارکینسون و از این دست بیماریها در جریان بوده و نتایجی نیز به همراه داشته است.
پژوهشگران ارتش پس از موفقیتهایی که در سالهای اخیر در تربیت سگ کمک برای روشندلان و بیماران اوتیسم کسب کردند اکنون با طرح آموزش سگ برای شناسایی مبتلایان به کووید-۱۹ موفقیتهای چشمگیری کسب کردند. بیش از ۸۰ روز تلاش شبانهروزی متخصصین و پژوهشگران ارتش با کمک تربیتکنندگان سگهای یابنده در ارتش منجر به تربیت تعدادی سگ با نژادهای معتبر شد که در تستهای اولیه توانسته بودند با موفقیت نمونههای اخذ شده از بیماران کووید-۱۹ را از افراد سالم افتراق دهند.
بالاخره در روز 14 اردیبهشت سال جاری آزمون راستی آزمایی با حضور داوران و ناظران خارج از ارتش و از جمله دانشگاههای علوم پزشکی شهید بهشتی، دامپزشکی چ، دانشگاه تهران و مدیریت پژوهشی سازمان نظام پزشکی کشور انجام شد که بهرغم خستگی سگها که ناشی از تمرینات مستمر و طاقت فرسا در روزهای اخیر بود اما با نتایج قابل تاملی همراه گشت.
در این آزمون sensitivity یا حساسیت بیش از ۶۵٪ و specificity یا اختصاصیت حدود ۹۰٪ به دست آمد در حالیکه =ppv positive predictive value معادل ۷۴٪ و negative =npv predictive value معادل ۸۴٪ حاصل گشت که مجموع این نتایج حاکی از دقت در حد تستهای تشخیصی آزمایشگاهی رایج در کشور برای کووید-۱۹ میباشد. شایان ذکر است که ppv بیانگر احتمال صحیح بودن نتیجه مثبت این تست و npv نیز نشان میدهد احتمالا نتیجه منفی این تست چقدر صحیح است.
بنابراین نتایج آزمون راستی آزمایی در مرحله پیش از تست انسانی را میتوان رضایتبخش تلقی کرد و در صورت استحصال نتایج مشابه و یا بهتر بر روی انسان میتوان این روش را برای اهداف خاص تشخیصی و یا غربالگری با اطمینان نسبتا خوب بکار برد.
مبادی ورودی و خروجی کشور و فرودگاهها از جمله تشکیلاتی هستند که از این پژوهش در صورت تایید نهایی بهره خواهند برد و پروازهای امنتری برای مسافرین تامین می کند . ضمن آنکه این پژوهش برگ توفیق دیگری برای استفاده از سگ در فرآیندهای غربالگری و یا دیاگنوستیک پزشکی است.
منابع:
1) personal observation
2) Charlie Schmidt, prostate cancer. Posted on June 30, 2014, Harvard Prostate Knowledge
3) Fiona Macdonald, Scientists Think They Finally Know How Dogs Sniff Out Diabetes. Science Alert 28 June 2016