۰
علی منتصری؛ استاد دانشگاه در گفت‌وگو با سالم خبر:

قمیت گذاری دولتی، تنها میراث بجا مانده از پیاده‌سازی ژنریک در کشور

تاریخ انتشار :
سه شنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۸ ساعت ۱۴:۳۶
کد مطلب : ۵۶۹۰
قمیت گذاری دولتی، تنها میراث بجا مانده از پیاده‌سازی ژنریک در کشور
سالم خبر: خودکفایی در تولید 100 درصدی دارو اگرچه با ارائه راهکارها و سیاست های مختلف از سوی دست اندرکاران صنایع دارویی کشور که دستی بر آتش این صنعت دارند، مطرح و حمایت می شود اما در میان ابهامات و سوالات مختلفی مطرح است که در شرایط تحریم و اهمیت و اولویت یافتن دسترسی مردم به دارو در این برهه این راه قرار است چگونه برای نیل به خودکفایی هموار شود؟ و آیا این راه بدون سیاست‌گذاری و برنامه ای مدون ایجاد هزینه برای مردم و کشور نخواهد کرد؟

به گزارش سالم خبر، تئوریسین های تولید دارو از از صدر تا ذیل در داخل؛ در حالی بر نیل به این هدف آرمانی تحت هر شرایطی اصرار می ورزند که گاه باید یادآور شد؛صنعت دارو یک صنعت پویاست که باید به طور مداوم به‌روزرسانی شود و این به‌روزرسانی بدون ارتباطات بین‌المللی میسر نمی‌شود.

اصرار بر تولید صفر تا صد دارو در کشور در حالیست که شرکت های تولید کننده ماده اولیه دارویی کشور هنوز نتوانسته اند تاییدیه های شرکت های چند ملیتی را دریافت کنند. ضمن آنکه هنوز در گلوگاه های GMP  دچار چالش های متعددی هستند.

در گفت و گو با علی منتصری؛ استاد دانشگاه و از پیشکسوتان حوزه مدیریتی دارو نگاهی داریم به آنچه طی 40 سال گذشته بر تولید دارو و حضور شرکت های چند ملیتی در این حوزه در کشور داشته است.

منتصری در مورد پیشینه حضور شرکت های چند ملیتی در ایران و تاثیر حضور آنها در پاگرفتن صنایع دارویی کشورگفت: اواخر قرن 19 و اوایل قرن بیستم صنایع داروساز به شکل مدرن با تولید انبوه آغاز به کار کردند و کشورهای اروپایی مانند آلمان، انگلیس ، فرانسه و تعداد زیادی از شرکت چند ملیتی در آمریکا مشغول فعالیت داروسازی شدند.

وی افزود: تدریجا نیاز به دارو درمانی با وجود آنتی بیوتیک ها ،مسکن ها واقلام کورتیکواستروییدی
افزایش یافت و سیستم مدرن پزشکی هر دو با افزایش پزشکان و بیمارستان‌ها در اقصی نقاط  جهان رویکرد بسیار مثبتی نسبت به مصرف داروها پیدا کردند.

این استاد دانشگاه با اشاره به تاریخ ورود شرکت های چند ملیتی به ایران اظهار داشت: ایران نیز با تاخیر از سال 1320 به طور تدریجی و با سرعتی باورنکردنی متقاضی مصرف داروهای مدرن شد. به همین دلیل نیز شرکت های خارجی دفاتر تجاری و نمایندگی خود را در تهران افتتاح کردند. هرچند در کنار واردات دارو تعدادی لابراتوار تولید شکلهای دارویی داخلی از جمله گل دارو و عبیدی و تدریجا تولید دارو و داروپخش وارد صحنه شدند اما تجارت و واردات دارو به حدی رسید که دولت شرط تولید داخلی را مطرح کرد.

منتصری افزود: بنابراین شرکت های چند ملیتی با سیاست تولید بعضی از اقلام دارویی ، واردات داروهای گرانقیمت از خارج را پذیرفتند. استخدام نمایندگان علیم و معرفی داروها به پزشکان موجب شد تجارت و تولید خود را گسترش دهند به طوری که تا انقلاب بیش از 20 شرکت خارجی در ایران نسبت به تاسیس کارخانه داروسازی و تولید محصولات دارویی با برند خود اقدام کرده و صنایع دارویی ایران چه تولید داخلی و چه وابسته به خارج رشد قابل توجهی داشته و در خاورمیانه پیشرفته و جایگاه بسیار بالایی داشتند.

وی همچنین تاکید کرد: تردیدی نیست که ورود دانش فنی شرکت های بزرگ دارویی و استفاده جوانان جویای نام و تحصیلکرده داخلی نقش به سزایی در توسعه‌ی علم داروسازی و صنعت دارویی کشور داشت هرچند که منافع این شرکت ها به خوبی تامین و به روش‌های مختلف تلاش در تولید واردات و فروش دارو را داشته و سود سرشاری را نصیب شرکت های خود می کردند.

منتصری با اشاره به روش های قیمت گذاری داروها از سوی شرکت های چند ملیتی عنوان کرد: روش های استثمارگرانه شرکت های چند
ملیتی بر نحوه قیمت گذاری و حاشیه ی سود آنها به رغم تاثیر علمی و خدمات دارویی عرضه شده موجب شد که نسبت به ولع آنها جهت گسترش بازار داریی و نحوه مدیریت و فروش نمونه های طبی حساسیت هایی برانگیخته شود بنابراین پس از انقلاب داروسازان انجمن داروسازان ایران و دانشکده داروسازی دانشگاه تهران برآن شدند که جهت مبارزه با نام‌های تجاری رقابت های ناسالم را هدف قرار دهند و طرح ژنریک را که توسط  سازمان بهداشت جهانیWHO  معرفی شده بود در ایران پیاده کنند اما در هرحال کشور در فضای انقلابی بود و به تبع آن طرح ژنریک هم به شکل انقلابی و با ابعاد گسترده تر از WHO  در ایران پیاده شد.

وی در پاسخ به این سوال که اجرای طرح ژنریک در ایران چه تاثیری بر حضور این شرکت ها در ایران داشت و آیا اساسا پیاده سازی طرح ژنریک در کشوربراساس همان تعریف سازمان بهداشت جهانی در کشور اجراشد؟ گفت: با توجه به شرایط آن زمان طرح ژنریک ابعادی مانند واردات متمرکز، توزیع سراسری با تعداد شرکت های محدود، برنامه ریزی متمرکز تولید با نام ژنریک و قیمت یکسان و معرفی محدود داروها عرضه شد که این طرح نیز به طور تدریجی تغییر پیدا کرد.

منتصری ادامه داد: از جمله واردات متمرکز دارو از بین رفت و شبکه توزیع گسترش یافت و نام های تجاری ایران یا برند ژنریک عرضه شد و قیمت ها از حالت یکدست درآمد و معرفی داروها به خصوص وارداتی آغاز شد بنابراین از ژنریک نام ژنریک و قمیت گذاری دولتی برجای ماند.

این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این سوال که  آیا طرح ژنریک امروز در کشور طبق همان تعریف سازمان بهداشت جهانی  است؟ و جهت امروز چه تغییری باید در سیاست ها داده شود که صنایع داخلی دارو رشدی هم راستا با رشد جهانی داشته باشند؟ اظهار داشت: درعرصه ی تولید داخل با نام ژنریک هرچند ایرانی
ها نام آور بودند اما در حال حاضر در کشورهای مختلفی نیز این طرح اجرا می شود و بعد از منقضی شدن دوران پتنت هر دارو، کشورهای مختلف به خصوص هند و چین فوری ملکول اصلی صاحب برند را ساخته و با نام برند ژنریک، دارو را با نرخ ارزان تر از برند اصلی عرضه می کنند.

وی افزود:  اگر دولت اجازه دهد خصوصی سازی در صنایع داخلی اتفاق بیافتد و بحران های تحریم مجال ارتباط بین المللی را فراهم سازند صنایع دارویی کشور می تواند از نظر کمی و کیفی و رشد فنی به شدت توسعه پیدا خواهد کرد اما همانطور که آن زمان براساس روابط سفارت کشورها، طرح ژنریک به شکل رانت در خدمت صنایع چند ملیتی قرار می‌گرفت امروز نفوذ عوامل داخلی وابسته به قدرت تدریجا صنعت داروسازی و تجارت دارو و مکمل ها را در دولت می گیرند و درآمدهای سرشاری نیز به شکل سازمان یافته کسب می کنند و رویه‌های جهان سوم را به همین منوال طی می کنند.

منتصری تاکید کرد: در عرصه ای که تعداد دانشکده های داروسازی در کشور گسترش یافته و جوانان تحصیلکرده بی نظیری به عنوان منابع انسانی دراین صنعت پویا و فعال هستند باز هم داستان مانند گذشته در این صنعت تکرار می شود و سرنوشت ما گویا از قبل نوشته شده است.

این استاد دانشگاه در بازتعریف شاخص های تولید داخل و همچنین پاسخ به این سوال که آیا شرکت هایی که تولید تحت لیسانس می کنند تولیدکننده محسوب می شوند؟ اظهارداشت: تولید داخلی یعنی خودکفایی در تولید داروهای مورد نیاز کشور ضمن آنکه اشتغال و رشد علمی در زمینه داروسازی و ارتباط با دانش جهانی اگر در شرایط تحریم نباشد و تولید تحت لیسانس به شکل درست انجام گیرد و انتقال دانش با نرخ های جهانی باشد حتما هم تولید کننده و هم صادر کننده دارو خواهیم بود و این صنعت ارزش افزوده بسیار بالایی خواهد داشت.
 
 
کد مطلب : ۵۶۹۰
نام شما

آدرس ايميل شما