سالم خبر: توسعه صنعت دارو سال هاست که در تقابل با تسهیل دسترسی مردم به دارو با قیمت مناسب قرار گرفته و همین مساله موجب عقب رانده شدن این صنعت در کشور شده است.

سالم خبر: توسعه صنعت دارو سال هاست که در تقابل با تسهیل دسترسی مردم به دارو با قیمت مناسب قرار گرفته و همین مساله موجب عقب رانده شدن این صنعت در کشور شده است.

اگر بپذیریم مساله دفاع از تولید ملی از منظر ملاحظات سطح توسعه یک مساله زیربنایی است و به گونه‌ای بالندگی کشور و نیز کیفیت زندگی مردم به چگونگی دستیابی به یک فهم جمعی از مساله تولید و چگونگی دفاع از آن برمی‌گردد، لذا پرداختن به این مساله و تلاش برای توسعه صنایع به ویژه صنعت دارو که نیازمند توسعه به روز است، مهم خواهد بود.

نکته ای که غلامحسین مهرعلیان مدیرکل دارو سازمان غذا و دارو نیز بر آن تاکید دارد و اعتراف می کند پاسخ و سیاست روشن و قابل اجماعی در میان مدیران کشور برای حرکت در مسیری که به سلامت از میان این دو راه بگذرد وجود ندارد.

به گزارش سالم خبر، او در نشست معرفی 10 روند برگزیده جهانی درسیاست های اقتصاد سلامت مطرح کرد: پرسش مهمی که درکشور ما مطرح است این است که آیا ما باید مصرف داروی ژنریک را در کشور توسعه دهیم و فرهنگ استفاده آن را در مردم ایجاد و به بیمه ها در مدیریت بهینه هزینه هایشان کمک کنیم یا اینکه توسعه صنعت را مد نظر قرار دهیم و با حرکت به سمت فرهنگ برند ژنریک کاری کنیم که صنعت بتواند درآمدزایی، نوآوری و در نهایت ثروت آفرینی بیشتر داشته باشد و از این محل با افزایش سطح درآمد و رفاه مردم دسترسی آنها به داروهای گران تر را تسهیل کند؟

وی افزود: بنده به عنوان یک مسوول هنوز پاسخ این پرسش را درمیان سیاست‌گذاران و فضای سیاست گذاری کشورپیدا نکرده ام. درواقع سیاست گذار در هر موقعیت و در میان هر گروه در معرض تعارضاتی که در مفاهیم وجود دارد قرار گرفته و به سمت یکی از این سیاست ها سوق داده می شود. یعنی هر ذینفعی از زاویه خود به موضوع نگاه می کند که اگرچه لزوماً این مساله بد نیست اما کار را برای مدیران سخت می کند.

مهرعلیان تصریح کرد: واقعیت این است که ما در وزارت بهداشت طبق وظیفه‌ی قانونی ای که داریم باید دسترسی به داروهای ژنریک را برای مردم با قیمت های مناسب تسهیل و میسر کنیم. پایین نگاه داشتن قیمت داروهای ژنریک دسترسی بیماران را به دارو افزایش می دهد اما توجه به این نکته نیز بسیار اساسی است که تمرکز بیش از حد و جدی به این اصل اثرات جانبی ای خواهد داشت که یکی از آنها کاهش سرعت رشد صنعت دارو در دراز مدت و کند شدن حرکت آنها به سمت نوآوری، خلاقیت و توسعه تکنولوژیکی است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر در کشور ما ملغمه ای از هر دو سیاست اجرا می شود تاکید کرد: اما مساله این است که اجماعی بر این اتفاق نیست. در حال حاضر از یک سو قیمت داروهای ژنریک پایین نگه داشته شده اند، سازمان‌های بیمه‌گر تمایل به پوشش داروهای ژنریک دارند و دسترسی مردم به این دارو ها از طریق این سیاست افزایش پیدا کرده است؛ اما از دیگر سو و در کنار آن روند تولید داروهای برند ژنریک هم شکل گرفته است؛ با این تفاوت که این داروها عمدتاً تحت پوشش بیمه ها نیستند. 

مدیرکل دارو سازمان غذا و دارو گفت: با این تفاسیر بهترین حالت این است که ما بدانیم می‌خواهیم چه بکنیم! آیا دوست داریم این دو پارادایم را همزمان با هم جلو ببریم یا این دو پارادایم ناخودآگاه زاییده رفتار ماست؟

وی در ادامه افزود: سازمان بهداشت جهانی نیز برای قیمت گذاری دارو و استفاده از داروهای ژنریک در کشورهای با درآمد متوسط و پایین چالش هایی را مطرح کرده و از سیاست گذاران خواسته است که به این مسائل توجه کنند، هرچند در نهایت یافتن پاسخ نهایی را به خود آنها واگذار کرده است.

مدیرکل امور دارویی سازمان غذا و دارو مطرح کرد: سوال اولی که این سازمان مطرح می‌کند این است که آیا کشورهایی که در دسته کشورهای با درآمد پایین و متوسط طبقه بندی می شوند باید حوزه قیمت‌گذاری دارو را به گونه ای مدیریت کنند که با کاهش قیمت مواجه باشند یا خیر؟ علاوه بر این اگر قرار است روند کاهشی قیمت دارو در دستور کار قرار بگیرد آیا سیاست گذاری ها می تواند ذیل یک روش موثر انجام شود و آیا تصمیم گیری برای قیمت و تنظیم آن می‌تواند برای این کشورها هم موثر باشد ؟

وی تاکید کرد: البته یافتن پاسخ این پرسش ها به خود کشورها واگذار شده تا قبل از هر گونه مداخله در حوزه قیمت گذاری دارو به این پرسش ها پاسخ دهند. برای مثال آنها باید تعیین کنند که با توجه به شرایط و ترتیبات موجود آیا تنظیمات قیمت گذاری مبتنی بر هزینه موثر است؟  نکته دومی که WHO مطرح می کند مربوط به مارک آپ ها و نحوه مداخلات و نظارت بر آنهاست که در قیمت های سه گانه اتفاق می افتد و این سوال را پیش می کشد که آیا این کشورها باید بر این گونه موارد هم مداخله بکنند و در صورت مداخله، این اتفاق به چه شکلی باید انجام شود؟

مهرعلیان ادامه داد: ما در مورد همین مساله؛ یعنی تعیین مارک آپ های سطوح مختلف تامین کننده ها، توزیع کننده ها و خرده فروشی ها در کشور با یک چالش جدی مواجه هستیم. البته برای مقابله با این چالش در گام اول توانسته ایم با هماهنگی ذینفعان و سندیکاها در حوزه توزیع ورود کنیم و در آخرین کمیسیونی که داشتیم توانستیم بعد از مدتها مارژین شرکت های توزیع کننده را هم از لحاظ پلکانی و هم از لحاظ مارژین سود افزایش دهیم.

وی در ادامه سخنان خود به  بحث سوم WHO در این رابطه، یعنی حرکت کشورها به سمت توسعه فرهنگ و زیرساخت های مناسب برای استفاده از داروهای ژنریک پرداخت و گفت: درواقع کشورها باید تکلیف خود را نیز در برابر این استراتژی مشخص کنند. ما نیز باید برای پرسش های موجود در این زمینه پاسخ مناسب را بیابیم؛ پرسش هایی نظیر اینکه آیا استراتژی هایی که بتواند شرایط را برای توسعه مصرف داروهای ژنریک مهیا کند، وجود دارد و ما امکان استفاده از آنها را داریم؟ همچنین آیا جایگزینی داروهای ژنریک با داروهای برند باید یک آپشن باشد یا یک اجبار؟

مدیرکل دارو سازمان غذا و دارو با طرح پرسش هایی نظیر اینکه آیا باید پزشکان و داروخانه های ما فرهنگ تجویز داروهای ژنریک را بیاموزند و به این سمت تشویق شوند یا خیر؟ و آیا باید خواست جامعه را هدف قرار داده و آن را به سمتی سوق دهیم که بخواهد از داروهای ژنریک به جای داروهای برند استفاده کند؟ ادامه داد: این‌ها پرسش‌های جدی ای است که یک سیاست گذار در حوزه قیمت گذاری باید تکلیف خود را با آنها مشخص کند زیرا اگر به این پرسش ها پاسخ شفاف داده شود فرآیند های قیمت گذاری دارو و حمایت از صنعت شفاف تر خواهند شد.