تقاضا برای داروهای قاچاق و برند افزایش یافته است

سالم خبر: چندی پیش خبری مبنی بر بازداشت یک وارد کننده دارو منتشر شد که پس از گمانه زنی های مختلف در مورد فعالیت های فرد مورد نظر که در برخی اظهارنظرها از او به عنوان سلطان قاچاق دارو نام برده می شد تمامی دستگاهها را به تکاپو انداخت که طی اعلامیه هایی ارتباط خود با این سلطان را تکذیب کنند.

خبر دستگیری این فرد همزمان بود با پرده برداشتن از برخی سوءاستفاده های مالی در هلال احمر که برخی اخبار حکایت از ارتباط او با این تخلفات داشت. خبرهای درگوشی تا آنجا پیش رفت که حتی عنوان شد این فرد به عنوان وارد کننده انحصاری دارو و تجهیزات پزشکی هلال احمر در حال فعالیت بوده است.

اگر چه سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلال احمر اعلام کرد که سلطان قاچاق دارو جزو مدیران یا حتی کارکنان سازمان تدارکات پزشکی نبوده و هیچ گونه ارتباط اداری- استخدامی با سازمان نداشته است اما این اعلامیه باز هم مدرکی متقن در نفی ارتباط این فرد با این سازمان و در انحصار گرفتن دارو و تجهیزات نبود.

به گزارش سالم خبر از قضا سلطان قاچاق دارو به رغم سمت های رسمی و تاثیر خود در واردات داروی قاچاق در جمع اتحادیه واردکنندگان دارو نیز جایی ندارد و به عنوان صاحب شرکت یا فرد معتبر وارد کننده دارو نیز جایی ثبت نشده است.

شاید پس از این گزارش بود که دوربین سیما به ناصر خسرو رفت تا از چگونگی تامین داروهای قاچاق و برند در این بازار ردی بیابد. به رغم برخی واقعیات قابل تامل اما در برخی مواقع نشانی های گاه اشتباه در میان گزارش و مصاحبه شوندگان این گزارش سهوا یا به طور عمد به سمع مخاطبان می رسید که موجب می شد سوالات بی پاسخ بیشتری در ذهن مخاطب شکل گیرد.از جمله آنکه برخی شرکت های وارد کننده خود توزیع کننده ی داروهای قاچاق این بازار قدیمی و استخوان در زخم بازار دارو و بیماران است.

معینی زندی نایب رییس اتحادیه واردکنندگان دارو در گفت‌وگو با سالم خبر در این باره گفت: آنچه از این گزارش قابل برداشت است این است که مساله ی مطرح شده در مورد قاچاق دارو مربوط به شرکت های غیرقانونی و قاچاقچیان دارویی است که جزو اتحادیه های بزرگی مانند اتحادیه واردکنندگان دارو نیستند و فعالیت آنها معطوف به واردات غیرقانونی و قاچاق داروست.

وی افزود: امکان دارد بعضا برخی مراکز توزیع دارو هم با آنها به ویژه در ناصرخسرو همکاری داشته باشند اما این مساله بسیار ناچیز است اما نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که شرکت های واردات دارو خود نمی توانند محصولاتشان را به بیمار بفروشند به جز داروهای تک نسخه ای.

معینی زندی با بیان اینکه تخلف در هر حوزه ای وجود دارد و امکان تخلف وجود دارد اظهار داشت: اما در این مورد امنیت سلامت جامعه هدف گرفته شده است و از مراجع قانونی، سازمان غذا و دارو و دانشگاه های علوم پزشکی می خواهیم که جلوی این تخلفات را گرفته و متخلفان را به مراجع قضایی معرفی کنند.

وی در مورد نوع داروهای عرضه شده در ناصر خسرو عنوان کرد: داروهای قاچاقی که در ناصر خسرو بیشتر فروش می روند اصولا شامل داروهایی می شوند که تقاضا برای آن در کشور وجود دارد و اکثرا داروهای برند اصلی هستند. این روند تهیه دارو از ناصر خسرو مختص شرایط حاضر نیست و از قدیم الایام هم بوده است اما در حال حاضر شاید به دلیل اینکه واردات برخی داروها مشابه تولید داخل ممنوع شده است امکان دارد تقاضا برای این نوع داروها افزایش یافته باشد.

نایب رییس اتحادیه واردکنندگان دارو همچنین گفت: یک سیستم یا باند که در این باند منظور یک بیمار، یک پزشک و داروخانه می توانند باشند از بیمه ها سوءاستفاده می کنند. بدین معنا که امکان دارد دارویی با نسخه ی پزشک به یک بیمار تعلق گیرد و بیمار این دارو را هم از داروخانه دریافت کند و این دارو مجددا وارد چرخه ی فروش شود که اصولا عمده داروخانه ها متعهدانه از پذیرفتن دارویی که از چرخه خارج شده باشد خودداری می کنند.

وی در مورد نقش تی تک در کنترل و نظارت بر این مهم عنوان کرد: سامانه تی تک قرار بود وقتی کد دارویی (UID) ثبت شده که مختص هر واحد دارو است و به بیمار تحویل داده شود، دیگر ورود مجدد آن دارو به چرخه ی دارویی ناممکن شود و بیمه ها آن را قبول نکنند. اگرچه این اتفاق در حال حاضر می تواند رخ دهد اما نکته مورد تاکید آنکه سامانه تی تک این توانمندی را دارد که مانع این سوء استفاده ها شود. اگرچه نمی دانم  آیا این سامانه درهمه بخش‌های چرخه دارو فعال است یا نه؟

معینی زندی در پاسخ به این پرسش که آیا نباید این حق را برای بیمار قائل بود که نوع داروی مصرفی را خود انتخاب کند اظهار داشت: این حق را برای بیمار نمی توان نادیده گرفت اما این اتفاق متاسفانه در حوزه های دیگر مثل صنعت خودروسازی کشور هم اتفاق می افتد و نادیده گرفته شدن حق مصرف کننده قابل لمس است.

وی همچین گفت: سواستفاده بیمه ای می تواند برای همه داروها امکان پذیر باشد به ویژه در ناصر خسرو که همه نوع دارو را می توان یافت اما نکته قابل توجه آنکه امروز با فعالیت تولید کنندگان و وارد کنندگان دارو در کشور تقریبا کمبودی در این زمینه نداریم اما برخی پزشکان و بیماران دارویی با تاکید بر مصرف برند خاصی از دارو که مشابه تولید داخل آن نیز موجود است در صدد تهیه آن در ناصر خسرو برمی آیند.

وی افزود: توصیه ی ما به عنوان واردکنندگان داروها این بود که برای داروهای برند اصلی بهر حال شرایطی فراهم شود تا بدون اینکه ارزی به آنها تعلق بگیرد اما در دسترس باشند اما با توجه به سیاست های اصلی کشور حاضر شدیم داروهای مشابه تولید داخل را وارد نکنیم.

معینی زندی نقش شرکت های معتبر و قانونی وارد کننده داروی کشور را در این عرصه کاملا رد کرده و گفت: به طور کلی موارد‌ی که در فیلم عنوان شده به هیچ عنوان  شامل حال شرکت های بزرگ دارویی تولید کننده و وارد کننده دارویی نمی شود به دلیل اینکه ساختار شرکت های وارد کننده دارویی اجازه این فعالیت های زیر میزی را نمی دهد ممکن است برخی از بنگاه های حوزه های دیگر که داروی قاچاق را وارد می کنند در این حوزه فعالیت داشته باشند

وی به مضرات مصرف داروهای قاچاق اشاره کرد و گفت: داروی قاچاق از چند منظر خطرناک است، یکی شرایط حمل و نقل و نگهداری است که اکثر اوقات به ویژه در انبارهای ناصرخسرو  رعایت نمی شود و داروها فاسد می شوند . خطر دیگر داروهای تقلبی است که از کشورهای همسایه نظیر پاکستان وارد کشور می شود . زمانی داروی قاچاق، داروی برند اصلی و تولید اروپا و امریکاست که بدلیل شرایط نامساعد نگهداری و حمل و نقل قابل مصرف نیست و زمانی می تواند یک داروی تقلبی باشد که با وجود شباهت بسته بندی، قابل مصرف نیست و بعضا فاقد ماده موثره است و در هر حالت توصیه نمی شود که دارو از جایی غیر از داروخانه تهیه شود.

نایب رییس اتحادیه وارد کنندگان دارو به علل وجود تقاضای چنین داروهایی پرداخت و گفت: بخشی از تقاضای دارو از مبادی غیر قانونی برمی گردد به شرایط بیمار که ممکن به مدت ده سال برای یک بیماری مزمن مانند فشار خون و ... از یک دارو استفاده می کرده است و تغییر و جایگزین کردن آن با داروی به فرض مشابه تولید داخل کمی مشکل است.

وی در مورد متادون های عرضه شده در ناصر خسرو گفت: نکته قابل تامل در این گزارش بحث متادون بود که جزو داروهای مخدر است و سیستم توزیع آن به شدت زیر نظر دانشگاه های علوم پزشکی کشوراست. معمولا نشت این داروها عمدتا از سوی خود معتادان است که سهمیه خود را می گیرند و به فروش می رسانند اگرچه می تواند این نشتی از کانال های دیگر هم باشد اما با توجه به سطح کنترل بالای دانشگاها و سازمان غذا و دارو بعید است این اتفاق غیر از جامعه معتادان صورت می گیرد

معینی زندی در اشاره به مبادی ورود داروهای تقلبی و قاچاق به کشور گفت: با توجه به آماراکتشافات و اعلام آن در رسانه ها ، پاکستان دارای بیشتر تولید و عرضه ی داروهای تقلبی در مرز به کشور است.از طریق مرزهای عراق و ترکیه و افغانستان نیز داروی قاچاق وارد می شود اما از مرز ترکیه بیشترین قاچاق داروی برند به کشور را داریم.

وی در مورد قشر مراجعه کننده به ناصر خسرو و قاچاقچیان دارو گفت: در چند حوزه این اتفاق می افتد، یکی در مورد داروهای ممنوعه ای که سازمان غذا و دارو، بنا به دلایل علمی اجازه تولید یا واردات آن را نمی دهد مثل داروهای سقط جنین یا داروهای مواد مخدر و ترک اعتیاد که لزوما باید از مراکز معتبر تهیه شود.

معینی زندی با بیان اینکه یک سری از بیماران هم تاکید بر مصرف داروهای برند اصلی دارند و تمایلی برای مصرف نوع ژنریک آن در بازار کشورندارند اظهار داشت:  در برخی مواقع نیز به طور مقطعی دارویی در سطح کشور دچار کمبود می شود و بیمار را مجبور به مراجعه به ناصرخسرو می کند .

وی همچنین عنوان کرد: به واسطه شرایط حاضر ناگزیریم مشتریان را به داروهای مشابه تولید داخل سوق دهیم که معمولا ارزان ترنیز هست اما درشرایط عادی، واردات موجب پویایی و ایجاد رقابت در بازار دارو می شود و کیفیت را بالا می برد و موجب رشد بیشتر و ورود محصولات جدیدی به کشور می شود که به افزایش تکنولوژی و فناوری کشور کمک می کند.